احساس اضطراب در برخی از مراحل زندگی امری طبیعی است اما اگر این اضطراب مداوم باشد و سبب مختل شدن زندگی روزمره فرد شود باید مورد بررسی قرار گیرد. زندگی فرد را دچار اختلال می کند. اختلال اضطراب فراگیر یا GAD یکی از اختلالات چالش برانگیزی است که زندگی فرد را مختل می کند به همین دلیل نیازمند پیگیری و درمان می باشد تا فرد بتواند درست تصمیم بگیرد و زندگی نرمالی داشته باشد.
اختلال اضطراب فراگیر «GAD» چیست ؟
این اختلال سبب نگرانی مداوم و شدید افراد می شود به طوری که فرد هر روز برای همه چیز در زندگی استرس و اضطراب بسیار زیادی را تجربه می کند و این اضطراب است که بر زندگی فرد مسلط می شود و احساسات و حتی تفکراتش را تحت تاثیر قرار می دهد. در این اختلال قدرت اضطراب بیشتر از قدرت اراده فرد است و فرد نمی تواند مشکلاتی راکه این اختلال به همراه دارد مدیریت کند.
علائم و نشانه های اختلال اضطراب فراگیر
برای اینکه بتوان تشخیص داد فرد دچار اضطراب فراگیر است باید نگرانی و تنش مفرط داشته باشد به طوری که فعالیت او در دو حوزه مختلف از زندگی مانند کار و تحصیل حداقل به مدت شش ماه مختل شده باشد.
- افراد دارای اختلال اضطراب فراگیر مدام فکر و برنامه ریزی می کنند اما احساس می کنند که موفق نمی شوند به همین دلیل وقتی صحبت از کار هایشان می شود دچار نگرانی و استرس می شوند طوری که یک قدم رو به جلو حرکت می کنند و دو قدم به عقب برمی گردند بنابراین وجود دغدغه های روزمره بیانگر وجود GAD نیست.
- این افراد زمانی که درمورد هر مسئله ای فکر می کنند دچار بی قراری می شوند و آرامش خود را از دست می دهند.
- افراد دارای این اختلال بر روی مسائل هیچ تمرکزی ندارند و دائم دچار پرش فکری می شوند و همین مسئله سبب اختلال در یادگیری شان می شود.
- افرادی که این اختلال را دارند به سبب اضطراب مداوم دچار تحلیل انرژی می شوند و نمی توانند موفقیت های قبلی خود را تکرار کنند به همین ترتیب زندگیشان مختل شده و روز به روز از خود ناامید تر می شوند و حتی ممکن است دچار افسردگی شوند.
- این افراد عجول وبی صبر هستند به عبارتی تحمل ابهامات برایشان دشوار است.
- اغلب از انجام کار ها اجتناب می کنند زیرا احساس می کنند که انجام آن کار خارج از توانایی آن هاست درحالی که این و فقط ذهنیت آن ها است و واقعیت ندارد.
- نگران نظرات دیگران هستند تا مبادا جایگاهشان در نظر آن ها تغییر کند و تغییر دیدگاه دیگران آن ها را مضطرب می کند و اغلب به دنبال حفظ شرایط موجود هستند.
- این نوع از اختلالات اضطرابی سبب می شود که افراد ترس از تصمیم گیری داشته باشند و نتوانند تصمیم درستی بگیرند.
- این افراد بدون هیچ دلیلی نگران این هستند که مبادا برای عزیزانشان اتفاق بدی بیافتد.
- در هر زمینه ای انتظار بدترین نتایج را دارند.
علائم اختلال اضطراب فراگیر در کودکان و نوجوانان
کودکان و نوجوانان نیز همانند بزرگسالان می توانند علائم و نشانه های ذکر شده را داشته باشند اما یکسری نگرانی های مزمن نیز در زمینه های زیر دارند.
- هنگام اجرا و برنامه های درسی نگرانی و اضطراب فراوانی دارند.
- برای انجام تکالیف زمان زیادی را صرف می کنند.
- ممکن است از رفتن به مدرسه اجتناب کنند.
- نگران وقوع زلزله و حوادث فاجعه بار هستند.
- اغلب بدترین حالت ممکن را در همه چیز تصور می کنند.
- برای اینکه مطمئن شوند کاری را بی نقص انجام داده اند ممکن است چندین بار آن را تکرار کنند به حدی که ممکن است دچار کمال گرایی نیز شوند.
- برای اینکه مورد تایید دیگران قرار بگیرند بسیار تلاش می کنند.
پیشنهاد مطالعه: روانشناسی خانواده
علائم و مشکلات جسمی اختلال اضطراب فراگیر
اختلال اضطراب فراگیرممکن است با علائم و مشکلات جسمی زیر همراه شود:
- خستگی
- تعریق
- سردرد، میگرن
- تیک های عصبی
- تنش های عضلانی
- اختلالات خواب
- مشکلات گوارشی و سندروم روده تحریک پذیر
علل شکل گیری اختلال اضطراب فراگیر
ژنتیک، محیط، جنسیت و تجربیات فرد در شکل گیری این اختلال تاثیرگذار هستند.
ژنتیک: این اختلال می تواند به طور ژنتیکی از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.
محیط: یکی از عوامل تعیین کننده ابتلا به این اختلال، تیپ شخصیتی فرد می باشد بنابراین محیطی که کودک در آن رشد می کند و شیوه فرزندپروری که والدین به کار می گیرند بسیارحائز اهمیت می باشد زیرا در شکل گیری تیپ شخصیتی تاثیربسزایی دارند. برای مثال افرادی که ترسو هستند بیشتر از دیگران مستعد این اختلال می باشند.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان مستعد این اختلال هستند.
تجربیات: افرادی که تجربیات آسیب زا در کودکی، سابقه جدایی، طلاق و یا تغییرات مهمی در زندگی داشته اند مستعد اختلال اضطراب فراگیر هستند، همچنین سابقه افسردگی، سومصرف مواد و الکل نیز در ایجاد این اختلال نقش دارد.
درمان اختلال اضطراب فراگیر
با درمان این اختلال، فاکتور آرامش به زندگی افراد بازگردانده می شود و همین سبب دگرگونی در تفکرات و تصمیمات می شود بنابراین نباید از درمان این اختلال غافل شد. همانطور که درمان هر اختلالی فرد به فرد متفاوت است در درمان این اختلال نیز درمانگر با توجه به شدت و حدت این اختلال از دو روش دارو درمانی و روان درمانی استفاده می کند.
روان درمانی: یکی از روان درمانی های موثر در این اختلال، درمان شناختی-رفتاری می باشد. درمانگر با اصلاح شناخت های فرد، رفتار هایش را نیز تغییر می دهد و با ارائه راهکار مناسب اضطراب فرد را کاهش می دهد. روان درمانی حمایتی نیز در برخی موارد می تواند به افراد دارای این اختلال کمک کند، در این نوع درمان به مدیریت اضطراب پرداخته می شود و اغلب برای شرایط استرس زای روزانه مناسب است.
دارودرمانی باتوجه به شدت اختلال فرد می تواند کوتاه مدت و بلند مدت باشد. داروهای ضدافسردگی و بنزودیازپین ها در در درمان اختلال GAD بسیار موثر هستند. علاوه بر روان درمانی و دارودرمانی تغییر در سبک زندگی نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد.ورزش، عدم مصرف الکل و مواد مخدر، داشتن یک رژیم غذایی سالم و خواب کافی از جمله فاکتور هایی هستند که می تواند در کنار درمان اصلی به بهبود روند درمان کمک کنند.