خودشیفتگی یک ویژگی شخصیتی است که با تمرکز بالا بر خود، احساس استحقاق، و انگیزه برای تحسین خود همراه است و یکی از ویژگی های مهم در جامعه مدرن امروزی محسوب می شود.
در تحقیقات روانشناختی، اندازه گیری ویژگی‌های خودشیفتگی برای درک نقش افراد خودشیفته در پویایی‌های مختلف اجتماعی و شخصی ضروری است.
درک خودشیفتگی: ویژگی شخصیتی در مقابل اختلال شخصیت
در روانشناسی، خودشیفتگی را می توان به دو صورت درک کرد، اول به عنوان یک اختلال شخصیت بالینی و دوم به عنوان یک ویژگی شخصیتی که در یک طیف عظیمی از جمعیت وجود دارد.
خودشیفتگی به عنوان اختلال شخصیتی
اختلال خودشیفتگی با الگوی فراگیر بزرگ نمایی خود، نیاز دائمی به تحسین و عدم همدلی مشخص می‌شود. بر اساس کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)، یک فرد باید حداقل پنج مورد از معیارهای زیر را برای تشخیص NPD نشان دهد:
- احساس بزرگی یا خود بزرگ بینی
- تخیل دائمی در مورد موفقیت های نامحدود، قدرت، درخشش یا زیبایی
- اعتقاد به اینکه خاص و منحصر به فرد است و فقط می تواند با افراد یا گروه های خاص با موقعیت بالا ارتباط داشته باشد.
- نیاز به تحسین بیش از حد
- احساس استحقاق
- رفتار استثمار گرانه بین فردی
- عدم همدلی
- حسادت به دیگران یا باور به اینکه دیگران به او حسادت می کنند.
- نشان دادن رفتارهای متکبرانه
این رفتارها باید در زمینه های مختلف قابل مشاهده و منجر به آسیب قابل توجهی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه های مهم باشند.
خودشیفتگی به عنوان یک ویژگی شخصیتی
فراتر از تشخیص بالینی، خودشیفتگی را می توان به عنوان یک ویژگی شخصیتی نیز در نظر گرفت که شدت آن در بین افراد متفاوت است، بدون اینکه لزوماً به سطح یک اختلال برسد. ویژگی های مرتبط با خودشیفتگی می تواند شامل جنبه هایی مانند جاه طلبی، رهبری، میل به توجه، خودخواهی و احساس منحصر به فرد بودن باشد. این ویژگی‌ها به صورت پیوسته وجود دارند و به محققان اجازه می‌دهند سطوح مختلف خودشیفتگی را در جمعیت عمومی بررسی کنند.
برخلاف اختلال شخصیت خودشیفته، ویژگی خودشیفتگی لزوماً در عملکرد یا روابط روزمره اختلالی ایجاد نمی کند و حتی ممکن است در برخی زمینه ها تأثیرات مثبتی داشته باشد. برای مثال، تحقیقات نشان داده است که جنبه‌های خاصی از خودشیفتگی، مانند اعتماد به نفس و جاه‌طلبی و رهبری می‌تواند از پیشرفت شغلی و نفوذ اجتماعی حمایت کند. رهبران با ویژگی‌های خودشیفتگی بالاتر ممکن است جذابیت و قاطعیت داشته باشند که می‌تواند در زمینه‌های رقابتی مفید باشد. با این حال، در انتهای افراطی پیوستار، تمرکز بیش از حد بر خودانگاره ممکن است به تعارض در روابط و ایجاد چالش در محیط‌های کاری یا اجتماعی منجر شود.
پرسشنامه شخصیت خودشیفته
پرسشنامه شخصیت خودشیفته یا NPI در سال 1979 توسط روانشناسان رابرت راسکین و هوارد هال به عنوان ابزاری برای ارزیابی ویژگی های خودشیفتگی در افراد غیر بالینی ایجاد شد. NPI با الهام از معیارهای اختلال شخصیت خودشیفته در DSM-III برای نشان دادن ویژگی‌های خودشیفتگی در جمعیت عمومی طراحی شد.
پرسشنامه اصلی دارای 54 آیتم بود که بعداً به نسخه 40 موردی اصلاح شد و امروزه به پرکاربردترین قالب تبدیل شد. در این پرسشنامه شرکت کنندگان بین دو عبارتی که به بهترین وجه آن ها را توصیف می کند، انتخاب می کنند، که به کاهش سوگیری مطلوبیت اجتماعی کمک می کند و پاسخ های صادقانه را تشویق می کند.
تحقیقات چندین مؤلفه خودشیفتگی را در NPI شناسایی کرده است، از جمله اقتدار، نمایشگاه گرایی، برتری، غرور، استثمار، استحقاق و خودکفایی. این عوامل جنبه‌های مختلف رفتار افراد خودشیفته را برجسته می‌کنند و بینشی را در مورد چگونگی تأثیر این ویژگی‌ها بر حوزه‌هایی مانند روابط، رهبری و تعاملات اجتماعی ارائه می‌دهند.
در حالی که پرسشنامه شخصیتی خودشیفته 40 موردی اصلی (NPI-40) ابزار ارزشمندی در تحقیقات روانشناختی بوده است، طولانی بودن آن در مطالعات مقیاس بزرگ یا مواردی که ارزیابی‌های مختصر ترجیح داده می‌شود، محدودکننده است. تکمیل 40 مورد می تواند برای پاسخ دهندگان وقت گیر باشد و ممکن است منجر به خستگی شرکت کنندگان شود، به ویژه در مطالعاتی که نیاز به ارزیابی های متعدد دارند. علاوه بر این، استفاده از NPI-40 کامل به منابع بیشتری نیاز دارد، از جمله افزایش زمان جمع‌آوری و پردازش داده‌ها، که می‌تواند آن را برای مطالعات بزرگ تر امکان‌پذیر کند.
یک ابزار برجسته برای سنجش خودشیفتگی، فهرست شخصیت خودشیفته (NPI) است که اخیراً در نسخه کوتاه‌تری به نام فهرست شخصیت خودشیفته-13 (NPI-13) خلاصه شده است. NPI-13 که توسط محققان برای حفظ دقت و در عین حال افزایش کارایی ایجاد شده است، روشی سریع و قابل اعتماد برای ارزیابی خودشیفتگی در محیط های غیر بالینی به حساب می آید.
برای پرداختن به این مسائل، محققان نسخه‌های کوتاه‌تری از فهرست شخصیت خودشیفته، مانند فهرست شخصیت خودشیفته-13 (NPI-13) ایجاد کرده‌اند که عناصر کلیدی نسخه کامل را حفظ می‌کند، اما سؤالات کمتری دارد. هدف این نسخه‌های کوتاه‌تر با کاهش تعداد آیتم‌ها، ارائه روشی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر برای اندازه‌گیری ویژگی‌های خودشیفتگی بدون کاهش دقت است.
سوالات تست خودشیفتگی
دقت داشته باشید که صورت سوالی وجود ندارد. هر سوال شامل دو جمله است که یکی از آن ها را انتخاب می کنید.
1_
A_ به نظر من بازی دادن مردم آسان است.
B_ من دوست ندارم مردم را بازی بدهم.
2_
A_ وقتی مردم از من تعریف می کنند، خجالت می کشم.
B_ می دانم که آدم خوبی هستم زیرا همه به من این را می گویند.
3_
A_ من دوست دارم بر دیگران اقتدار داشته باشم.
B_ من از پیروی از دستورات بدم نمی آید.
4_
A_ اصرار دارم که دیگران به من احترام بگذارند.
B_ من معمولاً احترامی را که لایقش هستم دریافت می کنم.
5_
A_ من دوست ندارم بدنم را به رخ بکشم.
B_ من دوست دارم بدنم را به رخ بکشم.
6_
A_ من علاقه زیادی به قدرت دارم.
B_ قدرت برای من جذابیت چندانی ندارد.
7_
A_ من از دیگران انتظار زیادی دارم.
B_ من دوست دارم کارهایی را برای دیگران انجام دهم.
8_
A_ بدن من چیز خاصی نیست.
B_ من دوست دارم به بدنم نگاه کنم.
9_
A_ وجود اقتدار برای من اهمیت چندانی ندارد.
B_ به نظر می رسد مردم همیشه اقتدار من را تشخیص می دهند.
10_
A_ من هرگز راضی نخواهم شد تا زمانی که به تمام آنچه لیاقت دارم دست پیدا کنم.
B_ من به محض آمدن موفقیت رضایت پیدا می کنم.
11_
A_ من سعی می کنم خودنمایی نکنم.
B_ اگر فرصتی پیدا کنم معمولاً خودنمایی می کنم.
12_
A_ من یک رهبر متولد شده ام.
B_ رهبری کیفیتی است که توسعه آن به زمان زیادی نیاز دارد.
13_
A_ من دوست دارم خودم را در آینه نگاه کنم.
B_ من علاقه خاصی به دیدن خودم در آینه ندارم.
پیشنهاد مطالعه: تست افسردگی بک
نمره گذاری و تفسیر تست خودشیفتگی
برای هر نمره گذاری هر سوال انتخاب شده A=0 و B=1 در نظر گرفته می شود. برای بدست آوردن امتیاز کلی پرسشنامه، مجموع امتیازات همه سوالات را با هم جمع کنید. این امتیاز دامنه ای از 0 تا 13 را خواهد داشت.
در موارد 1، 3، 4، 6، 7، 10، 12، و 13، نمره گذاری معکوس می باشد یعنی A=1 و B=0.
امتیاز بالاتر بیانگر خودشیفتگی بالاتر فرد خواهد بود و برعکس. به عنوان یک نقطه برش، امتیاز 7 به بالا بیانگر شخصیت خودشیفته در فرد است.