باتوجه به اهمیت شادیِ دوران کودکی به عنوان یک شاخص کیفیت زندگی آیا به دنبال راهی هستید تا فرزندان شاد تربیت کنید؟ آیا می‌خواهید او را در راستای داشتن اعتماد به نفس، رضایت و ارزشمندی‌های فردی کمک کنید؟
هر پدر و مادری میخواهند فرزندانی شاد و سالم تربیت کنند وقتی نوبت به حفظ سلامتی فرزندانمان می‌رسد، تلاش می‌کنیم تمام توان خود را به کار بگیریم اما پرورش فرزندان سالم و شاد در دنیای تکنولوژی محور امروز چالش‌برانگیز است. حفظ سلامت روانی یکی از پررنگ‌ترین عوامل در رشد سالم کودکان است. این موضوع به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی، عاطفی، رفتاری، تفکری و ارتباطی مثبتی را ایجاد کنند و پایه‌ای را برای سلامت روانی و رفاه بهتر آینده‌شان فراهم کنند در ادامه به بررسی مولفه هایی می پردازیم که باعث میشود فرزندان شادتری را تربیت کنید
غذاخوردن با خانواده
یک کودک شاد حداقل یک وعده از وعده‌های شام ،ناهار یا صبحانه در شبانه روز را با رغبت با خانواده غذا میل می کند
زندگی در عصر مدرن و با برنامه‌های پرتنش، والدین را درباره مسئله هم‌نشینی وعده‌های غذایی با یکدیگر به چالش کشیده است. با این حال، تحقیقات در زمینه‌های مختلف از روانشناسی تا پیشگیری از بیماری‌های مزمن نشان داده است که وعده‌های غذایی خانوادگی یک دروازه برای ایجاد الگوهای رفتاری سالم درزندگی کودکان می‌باشد.
تأثیر مهم هم‌نشینی در هنگام خوردن غذا نه تنها بچه‌ها را به مصرف موادغذایی سالم تر سوق میدهد بلکه مطالعات نشان داده است که منجر به مزایای دیگری نظیر کاهش استرس، بهبود سلامت روان، تقویت ارتباطات خانوادگی، افزایش شادی و مزایای دیگر نیز میشود.
احساس امنیت و وحدت که از وعده‌های غذایی خانوادگی نشات می‌گیرد، کمک می‌کند تا کودکان را به بزرگسالانی سالم و با روحیه تبدیل کند. شام خانوادگی متعدد تأثیر مثبتی بر شادی کودکان دارد و می‌تواند از مشکلاتی چون اختلالات تغذیه، مصرف الکل و مواد مخدر، رفتار خشونت‌آمیز، افسردگی و به طور کلی بزهکاری در آینده پیشگیری کند.
بهره‌وری بیشتر از وعده غذایی خانوادگی
برای بهره‌وری بیشتر از وعده غذایی خانوادگی، می‌توانید این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید:
– هنگام ناهار یا شام تلویزیون، رادیو، تلفن همراه و سایر دستگاه‌های الکترونیکی را خاموش کنید.
– زمان صرف شامل ارتباط کلامی وچشمی بافرزندانتان برقرار کنید
– از گفتگوهای سازنده در طول وعده غذایی لذت ببرید.
– در مورد اوقات فراغت کودکان بحث کنید و به زندگی روزمره فرزندانتان علاقه نشان دهید.
– شنونده فعالی باشید و مطمئن شوید که فرزند شما نیز گوش دادن را یاد می گیرد.
خواب مناسب
خواب کافی یکی از عوامل ضروری برای زندگی سالم است که تأثیر قابل توجهی بر سلامت و تندرستی انسان‌ها دارد. خواب به عنوان یکی از پایه‌های اساسی برای سلامت روانی و جسمی کودکان، نقش بسزایی در رشد ذهنی و جسمی آنها دارد. علاوه بر تاثیر مثبت آن بر شادی، تحقیقات نشان داده است که خواب بر هوشیاری، تمرکز، عملکرد شناختی، خلق و خو و انعطاف‌پذیری تأثیرات قابل‌ملاحظه‌ای دارد. از این رو بهبود کیفیت و مدت زمان خواب تأثیر شگرفی بر کیفیت زندگی و سلامت افراد دارد.آمیگدال یا بادامه مغز ، یکی از مراکز اصلی عاطفی در سیستم عصبی ما است که نقش بسیار مهمی را در فرایند ادراک احساسات به ویژه در شناخت احساسات مثل خشم و ترس را برعهده دارد و تأثیر قابل توجهی بر واکنش‌های عاطفی فوری ما دارد.
از طرف دیگر، قشر جلویی مغز در وظایف شناختی پیشرفته‌تر مغزمانند مهارت‌هایی نظیر توجه، حافظه و انعطاف‌پذیری نقش اساسی دارد. این بخش از مغز در فعالیت‌هایی مانند گفت وگو، استنتاج و مدیریت زمان دخالت دارد وقتی خواب شبانه با کیفیتی را تجربه می‌کنیم، قشر جلویی مغز آمیگدال را کنترل می‌کند برعکس، زمانی که مغز ما استراحت کافی ندارد، هورمون‌های استرس را ترشح می‌کنیم که تاثیر قشر جلوی مغز را تضعیف می کند و همزمان تقویت آمیگدال را فراهم می‌کنند.
در واقع در این مواقع آمیگدال بر قشر جلویی مغز غلبه می‌کند و ممکن است فرآیند پردازش احساسات و تولید پاسخ‌های متعادل برای شما دشوار شود. این وضعیت می‌تواند به واکنش‌های نابجا، افسردگی و مشکلات در پردازش احساسات به شیوه‌ای سالم و شاد دامن بزند.
کودکان چهار ساله به حداقل ۹ تا ۱۰ ساعت خواب در روز نیاز دارند. اگرچه اندکی اختلاف در دیدگاه‌ها درباره خواب وجود دارد، اما باید توجه داشت که نیاز به خواب بستگی به توانایی‌ها و ویژگی‌های فیزیولوژیکی و ژنتیکی انسان‌ها دارد. به طور کلی، کودکان با سن پایین‌تر بیشتر به خواب نیاز دارند و با افزایش سن، نیاز به خواب متعادل تر میشود.
چگونه متوجه شویم کودکمان از خواب کافی برخوردار است؟
می‌توانید از فعالیت‌های روزانه و خلق وخوی کودک تان متوجه شوید خواب کافی داشته یاخیر . اگر کودک شما به دلایلی بهانه می‌گیرد، این ممکن است نشانه‌ای از کمبود خواب باشد. همان طور که کمبود خواب در بزرگسالان ممکن است تصمیم‌گیری‌های آنان را تحت تأثیر قرار دهد و بر کارایی فیزیکی‌شان تأثیر بگذارد.
عدم داشتن خواب کافی باعث احساس خستگی و بدخلقی در کودکان می شود بنابراین کمبود خواب می‌تواند بر تمرکز، انجام کارها، یادگیری و ارتباطات با دیگران تأثیر گذارد.
ارتباط نزدیکی بین خواب و شادی وجود دارد.تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگران دانشگاه وارویک در بریتانیا، نشان داده است که بهبود کیفیت خواب به ما احساس خوشبختی و رضایت مانند برنده شدن در یک بازی را میدهد . اما نمی‌توان نادیده گرفت که کمبود خواب تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر روحیه و رفتار ما و کودکانمان خواهد داشت.
پیشنهاد مطالعه: ترس از تاریکی در کودکان
ارتباط اجتماعی
تحقیقات پیشین نشان داده است که سلامت فعالیت‌های خانوادگی با شادی کودکان و نوجوانان در ارتباط است. به نظر می‌رسد که اعتماد به نفس نقش اساسی در شکل‌گیری هویت‌های اجتماعی کودکان دارد. یک کودک شاد کسی است که زودتر از هم‌سن و هم‌سالان خود ارتباط اجتماعی برقرار می کند واز برقراری ارتباط اجتماعی احراز نمی کند این موضوع نشان میدهد که برای یک کودک به منظور شرکت در اجتماع خود، اعتماد به نفس ضروری است. کودکانی که دارای مهارت‌های اجتماعی و عاطفی قوی هستند، اعتماد به نفس بیشتری دارند.اعتماد به نفس با سایر جنبه‌های اساسی شخصیت فرد در مراحل اولیه رشد مرتبط است. دانشمندان معتقد هستند اعتماد به نفس یکی از ابزارهای ذهنی کودکان برای ایجاد حس هویت و تعلق به گروه‌های اجتماعی است.
شاد بودن ارتباط تنگاتنگی با اعتماد به نفس دارد. این مسئله از ۱۸ تا ۲۴ ماهگی نوپایان آغاز میشود. زمانی که نوپایان میخواهند استقلال عمل پیدا کنند، ما باید به آنها کمک کنیم تا جایی که امکان دارد و به خود و دیگران آسیب نمی‌رساند به استقلال عمل دست یابند اگرچه والدین ممکن است وسوسه شوند که به کودکان کمک کنند تا هر چالشی که برایشان پیش می‌آید را حل کنند، اما عقب‌نشینی و اجازه دادن به بچه‌ها برای حل مشکلات خودشان می‌تواند مهارت‌های آنان را تقویت کرده و به اعتماد به نفسشان کمک کند.
حمایتگر کودکان باشیم
همه ما به عنوان والدین زندگی پرمشغله و پر استرسی داریم و نگرانی های بی پایانی داریم، اما واضح است که یکی از مهم ترین کارهایی که باید انجام دهیم این است که دست از کار بکشیم و حمایتگر فرزندمان باشیم تحقیقات در دهه گذشته ارتباط بین محبت در دوران کودکی و سلامتی و شادی در آینده را خاطرنشان می کند
در سال 2015، مطالعه ای در دانشگاه نوتردام نشان داد که کودکانی که از والدین خود محبت دریافت می کنند در بزرگسالی شادتر بودند. محبت بی‌قید و شرط والدین می‌تواند کودکان را از نظر عاطفی شادتر و کمتر مضطرب کند.حمایتگری والدین از فرزندانشان یک نقش بسیار مهم در تقویت شادی آنها ایفا می‌کند. والدینی که فرزندان خود را در مواجهه با چالش‌ها همراهی می‌کنند، به آنها انگیزه می‌دهند تا با موقعیت‌های ناخوشایند مقابله کنند و از تجربیاتشان بیاموزند. این فرایند از همراهی در تلاش برای رسیدن به اهداف، تشویق در هنگام موفقیت و حمایت در هنگام شکست تشکیل میشود.
والدینی که به فرزندانشان اعتماد داشته باشند و بازخورد مثبت و انعکاسی محترمانه ارائه کنند، می‌توانند به ایجاد محیطی پشتیبانی‌کننده برای شادی و اعتماد به نفس آنها کمک کنند. این نوع آموزش همواره باعث ایجاد ارتباطی پایدار و قوی بین والدین و فرزندانشان میشود که در نهایت می‌تواند به ارتقای سطح شادی و اعتماد به نفس در کودکان منجر شود.
تماشای تلویزیون
برای والدین اهمیت دارد که اثرات منفی احتمالی تماشای بیش از حد تلویزیون بر سلامتی فرزندانشان و همچنین توانایی آنها در ایجاد روابط سالم با دوستان و خانواده را درک کنند.
ارتباط شادی کودکان با کمترین میزان تماشای تلویزیون نقش حیاتی در سلامت روانی و رشد شادی آنان دارد. زمان زیادی صرف تماشای تلویزیون ممکن است منجر به فرسودگی، کاهش فعالیت‌های اجتماعی و کاهش ارتباطات بین فردی شود که همگی اثرگذار بر روحیه و شادی کودکان می‌باشند.
آیا فکر می‌کنید کودکان امروزی بیشتر از بچه‌های قرن پیش به فعالیت‌های تفریحی متمرکز شده‌اند؟ آیا بچه‌های قرن قبل در انتظار اختراع تلویزیون برای پر کردن وقت خود بودند؟ به هر حال، به نظر می رسد تعداد فرصت‌های تفریحی کودکان کاهش یافته است. واقعیت این است که جایگزین‌های بسیار بهتر از تلویزیون برای کودکان وجود دارد. کمتر تماشا کردن تلویزیون می‌تواند فرصت‌های منحصر به فردی را برای کودکان ایجاد کند، شامل بازی های خلاق، فعالیت‌های بدنی و برقراری ارتباط مستقیم با خانواده و دوستانشان است این فرصت‌ها و تجربیات متنوع می‌توانند شادی و خلاقیت را افزایش دهند و ارتباطات اجتماعی کودکان را تقویت نمایند. بنابراین کاهش تماشای تلویزیون و انتخاب فعالیت‌های فیزیکی و ارتباطات واقعی می‌تواند به شادی و رشد سالم کودکان بسیار کمک نماید.
حرکت زمینه رشد است
هرچه شما فعال‌تر باشید، رشد بیشتری را تجربه خواهید کرد. این واقعیت در مورد کودکان نیز صدق می‌کندامروزه با پیشرفت فناوری و افزایش شهرنشینی، حرکت و فعالیت‌های بدنی برای کودکان به یک ضرورت مهم تبدیل شده است. از آنجایی که خیابان‌های شلوغ شهری به عنوان مکان‌های بازی مناسب محسوب نمی‌شوند، توجه به راهکارهای دیگر برای انرژی‌زایی و توسعه جسمی کودکان ضروری است.بر اساس تحقیقات انجام شده، حرکت و فعالیت بدنی به شدت تأثیرگذار بر توسعه هوش، شادابی و رشد کودکان است. بالا بردن روند فعالیت بدنی در کودکان نه تنها باعث بهبود سلامت جسمی آنها میشود، بلکه بر توانمندی‌های شناختی و اجتماعی آنها نیز تأثیر مثبتی دارد.
بنابراین، به عنوان والدین و مراقبین، مسئولیت داریم که فرزندان خود را به مکان‌های مناسبی برای فعالیت و بازی ببریم. تشویق کودکان به حرکت، خصوصا در محیط‌هایی باز مانند پارک‌ها، نه تنها به آنها کمک می‌کند تا انرژی‌شان تخلیه شود، بلکه باعث رشد هوشی و شادابی بیشتر آنها میشود.
همانطور که تحقیقات نشان داده است، حرکت و فعالیت بدنی افسردگی کودک و همچنین بزرگسالان را کاهش میدهد و به دستیابی به سلامت روانی و جسمی مناسب کمک می‌کند. بنابراین، اهمیت حفظ حرکت و فعالیت بدنی در زندگی روزمره خانواده‌ها و جامعه به وضوح مشهود است.
پیگیری خواسته ها
کودکی که احساس امنیت و آرامش کرده و اعتماد به نفس قوی دارد، در انجام وظایف و فعالیت‌های خود بسیار پرتلاش و پیگیر است. او برای شرکت در بازی‌ها، دیدار با دوستان یا حتی نگارش تکالیفش، انگیزه و انرژی زیادی دارد. برای مثال، اگر امروز شما احساس خوبی ندارید و فکر به خرید رفتن ندارید، احتمالا آن را به تعویق می‌اندازید. اما زمانی که حالتان خوب است، به این موضوع پرداخته و آن را دنبال می‌کنید.این موضوع بسیار حائز اهمیت در مورد کودکان نیز صدق می کند ، به ویژه زمانی که کودکان شاداب و مشتاق به انجام فعالیت‌های خود هستند. زمانی که متوجه می‌شوید کودک شما به دنبال چیز خاصی نیست، بایداحساس خطر کنید