داشتن لالی انتخابی به این معنی است که برخی موقعیت‌های اجتماعی باعث ترس یا اضطراب زیادی می‌شوند که صحبت کردن را برای فرد دشوار یا غیرممکن می کند. این اختلال اضطرابی معمولا در دوران کودکی شروع می شود، اما اثرات آن می تواند مادام العمر باشد. شناسایی و درمان زودهنگام این عارضه روند درمان را سرعت می بخشد.
لالی انتخابی در کودکان، می تواند بر عملکرد آن ها در مدرسه، معاشرت و دوست یابی تأثیر گذار باشد. همچنین می تواند باعث شود کودکان از صحبت کردن حتی زمانی که مهم است اجتناب کنند.
اگر در بزرگسالی فرد مبتلا به لالی انتخابی باشد، می تواند اثرات منفی خود را ادامه دهد. SM می تواند فرد را از دوست یابی یا ایجاد روابط (اجتماعی، کاری، عاشقانه و غیره) باز دارد. همچنین می تواند بر عملکرد فرد در مدرسه یا محل کار تأثیر بگذارد.
لالی انتخابی چیست؟
لالی انتخابی (SM) یک وضعیت سلامت روان است که فرد در آن به دلیل ترس یا اضطراب نمی تواند در موقعیت های به خصوصی صحبت کند. معمولاً کودکان خردسال به این اختلال مبتلا می شوند، اما می تواند نوجوانان و بزرگسالان را نیز درگیر کند.
لالی انتخابی SM یک اختلال اضطرابی است. این عارضه می تواند با علائم مرتبط با اضطراب همپوشانی داشته باشد و اثرات طولانی مدتی در زندگی داشته باشد.
لالی انتخابی چقدر رایج است؟
لالی انتخابیSM نسبتاً نادر است. کمتر از 1 درصد افراد (در تمام گروه های سنی) به این اختلال مبتلا می شوند. اغلب در دوران کودکی در حدود سن 5 سالگی شروع می شود، بلافاصله پس از شروع پیش دبستانی، مهدکودک یا دبستان توسط کودک مورد توجه قرار می گیرد. در نوجوانان و بزرگسالان کمتر رایج است، اما امکان ابتلا به این اختلال وجود دارد.
به نظر می رسد SM در زنان تقریباً دو برابر بیشتر از مردان تأثیر می گذارد.
علائم لالی انتخابی چیست؟
واژه “انتخابی” در نام این اختلال به این معنی است که فقط در موقعیت های خاصی اتفاق می افتد (به یاد داشته باشید که صحبت نکردن یک انتخاب عمدی نیست). فرد دارای SM مشکلی برای صحبت کردن در موقعیت های راحت و مناسب ندارد. با این حال، به طور مداوم صحبت کردن را در موقعیت های ناراحت کننده سخت یا غیرممکن می داند.
برخی از افراد کاملاً قادر به صحبت کردن نیستند. برخی دیگر ممکن است کمتر یا به روش های محدودتری ارتباط برقرار کنند.
احساس ناتوانی در صحبت کردن می تواند به این دلیل اتفاق بیافتد که فرد احساس می کند ترس یا اضطراب بر او غلبه کرده یا فلج شده است. ممکن است به نظر برسد که فرد از صحبت کردن امتناع می کند، اما به جای یک انتخاب عمدی، یک پاسخ “خلبان خودکار” است.
اجتناب از تماس چشمی و اجتناب از تعاملات اجتماعی یا عدم شرکت در آن ها.
ارتباط غیرکلامی اعم از ترجیح دادن به استفاده از صداهای قابل درک (مانند “اوه-اوه” برای “نه” و “اوه-هه” برای بله) یا صداهای دیگر به جای کلمات. استفاده از ارتباطات غیرکلامی برای اجتناب از صحبت کردن (مانند نوشتن پاسخ یا اشاره به چیزهایی در کتاب).
استفاده از حرکات دیگر (مانند حالات چهره، اشاره، تقلید، یا تکان دادن سر ) به جای کلمات.
استفاده از پاسخ های تک کلمه ای یا جملات بسیار کوتاه.
لکنت زبان یا زمزمه کردن.
تغییر صدای خود (صحبت کردن با صدای ربات مانند یا تغییر زیر و بم و لحن طبیعی خود).
چه چیزی باعث لالی انتخابی می شود؟
کارشناسان نمی توانند به طور کامل توضیح دهند که چرا SM اتفاق می افتد. با این حال، آن ها مشکوک هستند که چندین عامل احتمالی ممکن است باعث آن شوند یا به آن کمک کنند.
لالی انتخابیSM ارتباط قوی با سایر شرایط سلامت روان دارد. اینها لزوماً علت نیستند اما احتمال وقوع آنها در افراد مبتلا به SM بیشتر است. این شرایط عبارتند از:
اختلال اضطراب اجتماعی.
این اختلال در افرادی که دارای لالی انتخابی هستند بسیار رایج است. کارشناسان تخمین می زنند که 75٪ تا 100٪ افراد مبتلا به SM نیز به این بیماری مبتلا هستند.
- فوبیاها
- سایر اختلالات اضطرابی
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلال اضطراب جدایی
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
سابقه خانوادگی یا ژنتیک
اختلالات اضطرابی می تواند در خانواده ها ایجاد شود. افراد مبتلا به لالی انتخابی بسیار بیشتر احتمال دارد که یکی از بستگان درجه یک، مبتلا به SM یا سایر اختلالات اضطرابی را داشته باشند.
سایر اختلالات ارتباطی
برخی از کودکان به دلیل اضطراب مربوط به نحوه صحبت کردن یا ترس از نداشتن درک درستی از صحبت های دیگران (مانند اختلالات پردازش شنوایی یا تاخیر در یادگیری) دچار SM می شوند.
کودکان همچنین ممکن است به دلیل اختلالات گفتاری (مانند لکنت زبان یا سایر اشکال اختلالات روانی) دچار SM شوند. برخی از کودکان به این دلیل دچار SM می شوند که صدای خود را دوست ندارند یا نسبت به صدای خود احساس اضطراب می کنند.
شرایط اجتماعی
کودکانی که عوامل یا شرایط اجتماعی خاصی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به SM هستند. مانند مورد آزار و اذیت قرار گرفتن. حوادث آسیب زا یا سوء استفاده، مشکلات خانوادگی (مانند خشونت عاطفی، کلامی یا فیزیکی در خانه)، مهاجرت به مکانی با زبانی متفاوت.
لالی انتخابی چگونه تشخیص داده می شود؟
معمولا یک ارائه دهنده سلامت روان، مانند یک روانپزشک یا روانشناس، SM را تشخیص می دهد. سایر ارائه دهندگان، به ویژه آسیب شناسان گفتار زبان یا گفتاردرمانگران، ممکن است سایر شرایط را برای کمک به تشخیص تسهیل کنند.
یک ارائه دهنده سلامت روان این تشخیص را بر اساس علائم و رفتار انجام می دهد. آن ها در مورد تجربیات فرد و سایر عواملی که می تواند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشد، سؤال می پرسند.
درمانگر فرد معمولاً از پرسشنامه های غربالگری، چک لیست ها یا ابزارهای دیگر برای کمک به تعیین اینکه آیا فرد معیارها را برآورده می کند یا خیر استفاده می کند. کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا، ویرایش پنجم متن ™ (که اغلب به عنوان “DSM-5®” نامیده می شود) دارای پنج معیار است که برای دریافت تشخیص SM باید آن ها را رعایت کنید:
- فرد دائماً در موقعیت‌های اجتماعی که انتظار صحبت کردن از آن ها می رود صحبت نمی‌کند، اما در موقعیت‌های دیگر برای صحبت کردن دشواری ندارد.
- صحبت نکردن بر نحوه زندگی، تحصیلات، شغل فرد یا تمام موارد مذکور تاثیر می‌گذارد.
- ناتوانی در صحبت کردن بیش از یک ماه طول می‌کشد.
- صحبت نکردن بدان مفهوم نیست که در صحبت کردن یا درک زبان دیگران مشکل دارند.
- مشکل فرد در صحبت کردن به دلیل یک اختلال ارتباطی دیگر مانند اوتیسم، اختلالات طیف اسکیزوفرنی نیست.
لالی انتخابی چگونه درمان می شود؟
با درمان، می توان شدت و فراوانی علائم را کاهش داد. با تشخیص زودهنگام و درمان، در برخی از افراد ممکن است علائم به طور کامل از بین بروند.
رایج ترین رویکردهای درمانی عبارتند از:
درمان سلامت روان (به ویژه درمان شناختی رفتاری یا CBT) معمولاً اولین گزینه است. همچنین بیشترین احتمال کمک را دارد. رفتار درمانی به شما کمک می کند تا اضطراب و سایر احساسات ناراحت کننده ای که باعث علائم SM می شوند را درک کرده و با آن کنار بیایید. همچنین می تواند به اصلاح عصبانیت ها یا سایر رفتارهای مخربی که ممکن است با SM رخ دهد کمک کند.
گفتار درمانی
گفتار درمانی شامل کار با یک گفتاردرمانگر یا یک متخصص مراقبت های بهداشتی دیگر است. زمانی می تواند مفید باشد که SM با اختلالات گفتاری اتفاق می افتد.
داروها
داروها می توانند بخشی از درمان SM باشند، به خصوص اگر سلامت روان یا گفتار درمانی به خودی خود مؤثر نباشند.
رایج‌ترین داروها برای درمان SM، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند. این داروها عمدتاً افسردگی را درمان می کنند اما می توانند اختلالات مرتبط با اضطراب از جمله SM را نیز درمان کنند.
عوارض جانبی داروها
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی فرد بهترین شخصی است که می‌تواند در مورد عوارض جانبی احتمالی و عوارض دارو(های) خاصی که مصرف می‌کند، و کارهایی که می‌تواند برای محدود کردن یا اجتناب از این عوارض انجام دهد، به فرد بگوید.
آیا می توان از لالی انتخابی پیشگیری کرد یا می توان خطر بروز آن را کاهش داد؟
لالی انتخابی قابل پیشگیری نیست متخصصان به صورت قطعی از اینکه چه عواملی می‌توانند به آن کمک کنند یا باعث کاهش آن شوند آگاهی ندارند، بنابراین هیچ راهی برای کاهش احتمال وقوع آن وجود ندارد.
لالی انتخابی چقدر طول می کشد؟
برای بسیاری از افراد، به نظر می رسد که علائم تا بزرگسالی ناپدید می شوند. علائم هنوز ممکن است وجود داشته باشند، اما تغییر می کنند و بیشتر شبیه یک اختلال اضطرابی دیگر، به ویژه اختلال اضطراب اجتماعی، می شوند.