سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس (PMS) به علائم فیزیکی و عاطفی گفته می شود که برخی از زنان در دوره‌ی پیش از قاعدگی تجربه می‌کنند. این علائم ممکن است بر کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار باشند و معمولا در طول یا در ابتدای دوره قاعدگی متوقف می‌شوند. با این حال، نیازی نیست که اجازه دهید این مشکلات زندگی شما را کنترل کنند. درمان‌ها و تنظیم شیوه های زندگی می‌توانند در کاهش یا مدیریت علائم و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی به شما کمک کنند.
آشنایی با پی ام اس (PMS)
سندرم پیش از قاعدگی یک گروه از علائم جسمانی و روانی است که تقریبا یک هفته قبل از قاعدگی شروع می‌شود. این عوارض می‌تواند باعث احساس نفخ و درد در برخی از افراد شود. به علاوه، پی ام اس می‌تواند منجر به نوسانات خلقی در هفته‌های پیش از قاعدگی در برخی از افراد گردد.
نوسانات خلقی به صورت تغییرات سریع و غیرقابل پیش‌بینی در وضعیت خلق و روحیه فرد مشخص می‌شود. برای مثال ممکن است با خلق و خوی خوبی از خواب بیدار شوید، اما یک یا دو ساعت بعد، بدون هیچ دلیل قابل توجیحی، احساس عصبانیت و بدخلقی را تجربه کنید.
زمان شروع و پایان علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
آیا می‌دانستید که چه زمانی سندرم پیش از قاعدگی شروع و پایان می‌یابد؟ علائم سندرم پیش از قاعدگی نشانه‌های قاطعی از نزدیک شدن دوره قاعدگی شما هستند. معمولا این علائم در محدوده زمانی 4 تا 10 روز پیش از آغاز دوره قاعدگی (به عنوان مرحله لوتئال چرخه‌ی قاعدگی نیز شناخته می‌شود) ظاهر می‌شوند و با شروع خونریزی خاتمه می‌یابند. اگرچه بعضی از افراد ممکن است پس از شروع قاعدگی کمی ناراحتی شکمی را تجربه کنند.
علل سندروم پیش از قاعدگی
علت دقیق بروز سندرم پیش از قاعدگی (PMS) هنوز مشخص نیست. این مسئله به ترکیبی از عوامل متعدد برمی‌گرده که در بروز علائم نقش دارند،مانند:
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی نیز دارای اهمیت بسیاری دربروز پی ام اس هستند. چرخه قاعدگی دارای دو مرحله است: (1) فاز پرولیفراتیو یا فولیکولی؛ و (2) فاز ترشحی یا فاز لوتئال. در طول این چرخه، سطح هورمون‌هایی نظیر پروژسترون و استروژن افزایش و کاهش می یابد. اعتقاد بر این است که این تغییرات هورمونی بزرگترین عامل موثر در بروز بسیاری از علائم پی ام اس هستند. در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی، هورمون‌های ترشح شده از تخمدان، سبب ضخیم و اسفنجی شدن پوشش داخلی رحم می‌شوند. در همان زمان، تخمک از تخمدان آزاد می‌شود. در این بازه زمانی، سطح پروژسترون به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد، در حالی که سطح استروژن کاهش می‌یابد. تغییرات هورمونی، به‌ویژه تغییر استروژن به پروژسترون در مرحله لوتئال از چرخه قاعدگی، منجر به بروز علائم سندرم پیش از قاعدگی می‌شود. سندرم پیش از قاعدگی و اختلال پیش از قاعدگی حاد (PMDD) به دلیل پیچیدگی تعامل بین سطوح مختلف هورمون‌های جنسی، به‌ویژه استروژن و پروژسترون، در طول فاز لوتئال چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتند.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با اختلالات اضطرابی
تغییرات شیمیایی در مغز
تغییرات در سطوح هورمونی در طول چرخه قاعدگی می‌تواند باعث تغییر در سطوح یک ماده شیمیایی در مغز به نام سروتونین شود. سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق و خوی فرد ایفا می‌کند و می‌تواند باعث احساس شادی بیشتری شود. این تغییر در سطح هورمونی منجر به کاهش سطح سروتونین می‌شود که می‌تواند باعث تغییرات خلقی مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی شود. استفاده از داروهایی مثل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) در برخی از زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی، ممکن است منجر به افزایش سطح سروتونین شده و اثربخشی در برطرف کردن علائم PMS داشته باشد
اثر رژیم غذایی بر علائمpms
خوردن ناکافی یا زیاد از برخی مواد غذایی می‌تواند تشدید علائم PMS را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث احساس نفخ شود. همچنین، نوشیدنی‌های دارای کافئین و الکل می‌توانند باعث اختلال خلق و خو و سطح انرژی بدن شوند. اثرات بدتر علائم PMS ممکن است به دلیل کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها رخ دهد.
عوامل زندگی
شناخت عوامل سبک زندگی که بر روی خطر ابتلا به PMS تاثیر دارند بسیار اهمیت دارد. بر اساس تحقیقات، چاقی می‌تواند خطر ابتلا به PMS را افزایش دهد، در حالی که فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به تعادل سطوح هورمونی در بدن کمک کند. همچنین استرس، عاملی نیست که مستقیما PMS را ایجاد می‌کند، اما می‌تواند علائم PMS را تشدید کند
پیشنهاد مطالعه: اشتباهات رابطه
علائم PMS یا سندروم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی در بیشتر موارد شامل علائم خفیف یا متوسط است، اما گاهی علائم به اندازه‌ای شدید است که بر فعالیت‌های روزمره افراد تاثیر می گذارد. از جمله علائم سندروم پیش از قاعدگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم فیزیکی pms
- احساس نفخ
- ناراحتی و درد در ناحیه شکم
- كمر درد
- سردرد
- درد سینه
- درد مفاصل و عضلات
- مشکل در خواب
- حالت تهوع
- افزایش وزن (تا 1 کیلوگرم)
- بیماری های طولانی مدت یا (مزمن) مانند میگرن یا آسم معمولا بدتر می شوند
علائم روانی و رفتاری pms
- نوسانات خلقی
- احساس ناراحتی یا عاطفی
- کناره گیری اجتماعی
- احساس تحریک پذیری یا عصبانیت
- گریان
- اضطراب
- مشکل در تمرکز
- سردرگمی و فراموشی
- بی قراری
- خستگی
- کاهش عزت نفس
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
- تغییرات اشتها یا هوس غذایی
علائم عاطفی pms
- احساس غمگینی یا اضطراب
- عدم علاقه به فعالیت ها
- بی خوابی یا نیاز به چرت زدن بیشتر
- تغییرات در میل جنسی
- مشکل در تمرکز
- افسردگی
- تحریک پذیری
چرا علائم PMS ماه به ماه متفاوت است؟
در حالی که ممکن است دشوار باشد تا گفته شود چگونه تغییرات هورمونی به طور مستقیم بر علائم خاص سندرم پیش از قاعدگی اثر می‌گذارد، تغییرات در روند زندگی ماهانه می‌تواند بر شدت یا تکرار علائم خاص تأثیر گذارد. به عنوان مثال، اگر در زمان خاصی استرسی را تجربه می‌کنیدیا تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. این عوامل ممکن است بر علائم سندرم پیش از قاعدگی تأثیرگذارد.
چرا بعضی از زنان پس از پایان دوره‌ی قاعدگی از علائم سندرم پیش از قاعدگی رنج می‌برند؟
بسیاری از زنان با این موضوع مواجه هستند که پس از پایان دوره‌ی قاعدگی، مجموعه‌ای از علائمی را تجربه می‌کنند که به عنوان “سندرم پس از قاعدگی” شناخته می‌شود. این علائم می‌توانند شامل مشکلات خواب، اضطراب، تحریک پذیری و نوسانات خلقی باشند. علت دقیق این علائم هنوز مشخص نیست، اما احتمالاً این عوارض به دلیل عدم تعادل هورمونی در دوره‌ی پس از قاعدگی رخ می‌دهند.
درمان غیر دارویی
دراین بخش می خواهیم به درمان غیر دارویی پی ام اس بپردازیم:
تمرینات ورزشی
سعی کنید حداقل پنج روز در هفته حداقل 30 دقیقه فعالیت ورزشی داشته باشید. حتی یک پیاده‌روی منظم در اطراف محل زندگی می‌تواند در کاهش احساسات افسردگی، خشم و اضطراب به شما کمک کند
تغذیه
سعی کنید از مصرف غذاهای ناسالم که اغلب با علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) همراه است، اجتناب کنید. مقادیر زیاد شکر، چربی و نمک ممکن است بر خلق و خوی شما تأثیر منفی بگذارند. البته لازم نیست کاملا این موارد را حذف کنید، اما سعی کنید آنها را با میوه‌ها، سبزیجات و غلات متعادل کنید. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا احساس سیری را در طول روز حفظ کنید و افت قند خونتان را به حداقل برسانید که ممکن است باعث بدخلقی شما شود. همچنین نخوابیدن کافی ممکن است خلق و خوی شما را مختل کند. سعی کنید هر شب حداقل هفت الی هشت ساعت بخوابید، به خصوص در یک یا دو هفته قبل از دوره قاعدگی.
استرس
فشار و استرس نیز می‌تواند تأثیرات منفی بر روی نوسانات خلقی شما داشته باشد. برای کنترل استرس، تمرینات تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا می تواند به آرامش ذهن و بدن شما کمک کند، به خصوص اگر با علائم PMS روبرو هستید.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با اختلال افسرگی فصلی
درمان دارویی
اگر دیگر روش‌های درمانی مؤثر نبودند، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای ضدافسردگی داشته باشید. مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) از جمله داروهای شناخته شده‌است که برای درمان نوسانات خلقی مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی (PMS) استفاده می‌شوند. برای جزئیات مربوط به مصرف دارو از جمله مقدار و زمان مصرف، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک شما پیشنهاد دهد که فقط در دو هفته قبل از شروع علائم، این نوع دارو را مصرف کنید. در موارد دیگر، پزشک ممکن است توصیه کند که این دارو را روزانه مصرف کنید.