اختلالات اضطرابی

اضطراب گاه به گاه بخشی از زندگی مورد انتظار است. ممکن است هنگام مواجهه با مشکلی در محل کار، قبل از انجام آزمایش یا قبل از تصمیم گیری مهم، احساس اضطراب کنید. اما اختلال اضطرابی فراتر از نگرانی یا ترس موقتی است. اختلالات اضطرابی گروهی از اختلالات هستند که موضوع اصلی آنها حالت عاطفی ترس، نگرانی یا دلهره بیش از حد است. اختلالات اضطرابی یک سیر مزمن دارند و از شایع ترین مشکلات سلامت روان هستند. همچنین، این اختلالات ممکن است در نتیجه اثرات فیزیولوژیکی یک وضعیت پزشکی مانند اختلالات غدد درون ریز (مانند پرکاری تیروئید)، اختلالات تنفسی (مانند بیماری انسدادی مزمن ریه)، اختلالات قلبی عروقی (مانند آریتمی)، اختلالات متابولیک (مانند، کمبود ویتامین B۱۲) و اختلالات عصبی (به عنوان مثال، بیماری پارکینسون) به وجود آیند.

انواع اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی عبارتند از :

• اختلال پانیک
• آگورافوبیا
• فوبیا
• اختلال اضطراب اجتماعی
• اختلال اضطراب فراگیر
• اختلال وسواس فکری- عملی
• اختلال لالی انتخابی
• اختلال اضطراب جدایی
• اختلال اضطراب پس از سانحه
• اختلال اضطراب بیماری

اختلال پانیک ( وحشت‌زدگی- Panic attack)

ریشه واژه پنیک ، پنیکون به معنای ترس ناگهانی می‌باشد. اختلال پانیک یک اختلال اضطرابی است که در آن شما به طور منظم و در هر زمان، اغلب بدون دلیل آشکار و ناگهانی ، احساس اضطراب، استرس و وحشت بسیار را تجربه می کنید ؛ بطوری که نفس کشیدن برای شما سخت خواهد شد و علایمی همچون تنگی نفس، عرق کردن، ضربان قلب بالا، گرفتگی عضلات و در حالت شدید از دست دادن هوشیاری را تجربه خواهید کرد.

آگورافوبیا ( گذر هراسی – Agoraphobia)

آگورافوبیا ترس از حاضر شدن در موقعیت‌هایی است که فرار از آنجا سخت باشد یا کمک در دسترس نباشد. بطور مثال فردی که آگورافوبیا دارد ممکن است از سفر با وسایل نقلیه عمومی همچون اتوبوس، قطار، هواپیما اجتناب کند و همچنین از رفتن به یک مرکز خرید و ترک کردن خانه بهراسد.

فوبیا (ترس مرضی – phobia)

به ترس‌های غیرمنطقی در ارتباط با یک شیء یا موقعیت خاص گفته می‌شود. مانند ترس از حیوانات، وقایع طبیعی مانند رعد و برق، ارتفاع، ترس از خون و تزریق ، ترس از رانندگی و پرواز و حضور در آسانسور.

اختلال اضطراب اجتماعی ( جمع‌هراسی – social phobia )

به آن فوبیای اجتماعی نیز گفته می شود، یک ترس شدید و مداوم از موقعیت های اجتماعی است که در نوجوانی شروع می شود و فراتر از کمرویی است؛ به این معنا که چنین شخصی به دلیل کمرویی و خجالت نیست که در جمع حضور پیدا نمیکند بلکه به دلیل ترس شدید از اجتماع از بودن در جمع اجتناب می کند. فردی که دارای اضطراب اجتماعی است، قبل، در طول و بعد از حضور در یک موقعیت اجتماعی احساس نگرانی می‌کند.

اختلال اضطراب فراگیر (اختلال اضطراب منتشر – Generalized Anxiety )

این افراد به سختی می توانند نگرانی های خود را کنترل کنند و معمولا در تمامی زمینه ها اضطراب دارند. چنین افرادی به طور افراطی در مورد اتفاقات روزمره نگران اند و دایم در انتطار رخ دادن یک فاجعه هستند. این احساس اضطراب ثابت است و زنذگی روزانه آنها را مختل می کند به گونه ای که از کنترلشان خارج می شود یعنی این افراد آگاه هستند که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد اما نمی توانند جلوی افکار و احساس اضطراب خود را بگیرند.

اختلال وسواس فکری- عملی( Obsessive-Compulsive)

این افراد افکار وسواسی مکرر و رفتارهای اجباری را تجربه می کنند. وسواس فکری، تصویر یا تمایل غیر ارادی و ناخوشایندی است که مدام وارد ذهن شما شده و باعث ایجاد احساس اضطراب، انزجار یا ناراحتی می شود. افراد معمولا تلاش میکنند که از این افکار رها شوند و یا آنها را با انجام کار خنثی کنند اما این رهایی پایدار نخواهد بود و در ذهن شخص تکرار خواهد شد. نمونه هایی از این افکار عبارتند از : ترس از کثیفی، حساسیت بسیار بر نظم داشتن و مرتب بودن، ترس از افکار منفی و گناهکارانه ، فکر کردن زیاد در مورد یک خاطره یا یک فرد یا یک موسیقی. اجبار، یک رفتار یا عمل ذهنی تکراری است که احساس می‌کنید برای تسکین موقت احساسات ناخوشایند ناشی از افکار وسواسی باید انجام دهید. مانند چک کردن مداوم بسته بودن شیر آب یا بسته بودن درب منزل، مطالعه مکرر یک متن هنگام مطالعه، بررسی مداوم چهره مقابل آینه ، شستن ظرف ها به صورت افراطی با وجود تمیزی آنها.

اختلال لالی انتخابی ( Selective mutism )

در این اختلال فرد با وجود آنکه توانایی صحبت کردن را دارد اما ترجیح می دهد در موقعیت‌های اجتماعی خاص صحبت نکند و به طور انتخابی تصمیم به سکوت می گیرد. مانند صحبت نکردن با همکلاسی‌ها در مدرسه یا با بستگانی که اغلب با آنها ملاقات نمی کنند. سکوت انتخابی گاها در افراد اوتیستی و یا دارای آسپرگر نیز دیده می‌شود اما باید توجه داشت که فرد دارای لالی انتخابی لزوما اوتیستی نیست.

اختلال اضطراب جدایی (Separation anxiety )

ترس جدا شدن از والد و ترک شدن توسط آنها در کودکان را اختلال اضطراب جدایی می گویند. اگر والد کودک را ترک کند، حتی برای مدت کوتاه ،کودک بی قرار می شود و گریه می کند و تمایل دارد تا هرچه زودتر به آغوش والد خود بازگردد. اگر این ترس درمان نشود افراد در بزرگسالی دچار اضطراب جدایی می شوند. این افراد معمولا می ترسند که عزیزان خود دور شوند که این جدایی از نظر آنها با ترک کردن خانه، خوابیدن در اتاقی جدا، ربوده شدن اتفاق می افتد. این افراد به قدری ترس از انزوا دارند که ممکن است کابوس های شبانه ببینند یا به صورت علایم فیزیکی این ترس را تجربه کنند.

پیشنهاد مطالعه: روان شناسی خانواده

اختلال اضطراب پس از سانحه ( Posttraumatic stress )

این ترس پس از رویدادهای بسیار استرس زا، ترسناک یا ناراحت کننده ایجاد می شود. مانند از دست دادن عزیز در یک صانحه، ترس از رانندگی بعد از یک تصادف ، ترس از کوهنوردی پس از افتادن از کوه و… فرد مبتلا به PTSD اغلب این رویداد آسیب زا را به طروق مختلف همچون کابوس و مرور کردن تجربه می کند و ممکن است احساس انزوا، تحریک پذیری و گناه به آن دست بدهد.

اختلال اضطراب بیماری( خود بیمار انگاری – Hypochondriasis )

فرد با وجود اینکه کاملا از نظر روانی و جسمانی سالم است ، خود را بیمار می پندارد و از اینکه بیمار شود و بمیرد به شدت می هراسد.