لحظات غم انگیز در زندگی اجتناب ناپذیر هستند و بیشتر مردم در طول زندگی درگیر این لحظات می شوند، اما افسردگی بالینی متفاوت و مهاجم تر از این حس غم انگیز است. در افسردگی تمام حس های خوب تبخیر می شود و به نظر می رسد زندگی ارزش این همه زحمت و رنج را ندارد. بر اساس یک برآورد، بیش از 60 درصد از افرادی که در سراسر جهان اقدام به خودکشی کرده‌اند، دارای اختلال افسردگی هستند.
تاثیر افسردگی بر افراد
افسردگی (depression) که به عنوان ناتوان ساز ترین اختلال محسوب می شود، براساس آمار از هر پنج، یک نفر را درگیر می کند. افسردگی سن خاصی ندارد، هر فردی با هر شرایط سنی، اجتماعی، شغلی و… می تواند دچار افسردگی شود.
افسردگی حاد و مداوم موجب توقف چرخه زندگی فرد می شود و بر روی شغل و روابط شخصی او تاثیر می گذارد لذا در رده ی اختلالات شایع و جدی قرار می گیرد که شناخت و درمان آن ضروری است.
افسردگی با طیف وسیعی از علائم مشخص می شود که می تواند در ترکیبات و شدت متفاوت که به فرد بستگی دارد، تجربه شود. تلاش برای طبقه بندی افسردگی با تطبیق علائم با تغییرات فیزیولوژیکی موفقیت محدودی داشته است.
افسردگی با علائم مختلفی از جمله درماندگی، کناره گیری اجتماعی و بی لذتی همراه است. با این حال، اینکه آیا مدارهای جداگانه زیربنای هر یک از این مؤلفه های رفتاری افسردگی هستند یا خیر، مشخص نیست. نشانه هایی برای شناخت افسردگی در فرد وجود دارند که اگر فرد هر روز یا در طول روز چندین بار این نشانه ها را داشته باشد باید در صدد درمان آن برآید.
پیشنهاد مطالعه: افسردگی کودک
نشانه های افسردگی
- خواب: کم یا بیش از حد خوابیدن و اختلال در خواب، از نشانه های افسردگی است.
- تغذیه: تغییر افراطی حجم غذا، اضافه یا کم شدن وزن به صورت غیرطبیعی می توانند از نشانه های افسردگی باشند.
- اختلال در انجام کار های روزمره: فرد افسرده در انجام کار های روزمره خود دچار مشکل است و گاها از انجام آن ها خودداری می کند، حتی برای انجام کارهایی مانند استحمام، مسواک زدن و رعایت بهداشت فردی هم انرژی و انگیزه کافی ندارد.
- درد بدون دلیل: داشتن سردرد، معده درد یا درد های عضلانی که از نظر بالینی و پزشکی دلیل خاص و قابل مشاهده ای ندارند.
- تحریک پذیری: فرد افسرده از نظر هیجانی تحریک پذیر است و با کوچکترین رفتار از سوی دیگران ناراحت یا خشمگین می شود.
- احساس غم: این افراد بدون دلیل مشخصی ناراحت، غمگین و برانگیخته می شوند.
- اضطراب: افراد افسرده بدون دلیل مشخصی مضطرب می شوند.
- عدم تمرکز: افراد افسرده روی کار هایشان تمرکز ندارند و اغلب نمی توانند کاری را از نقطه a شروع کرده و به نقطه b برسانند.
- تفکر خودکشی: این افراد معمولا به خودکشی و از بین بردن خود فکر می کنند یا حتی در صورت نداشتن افکار خودکشی، در مورد پدیده مرگ بیش از حد فکر می کنند.
احساس انزوا، گناه و تقصیر، تنهایی و بی ارزش بودن هم از دیگر علائم افسردگی هستند.
پیشنهاد مطالعه: افسردگی و خودکشی
دلایل افسردگی
- عود افسردگی در طول شب بیشتر از طول روز است. سکوت و آرامش شب زمینه ساز تفکرات عمیق است که یکی از دلایل افسرده ساز می باشد. افراد افسرده معمولا تفکرات عمیق تری نسبت به افراد عادی دارند به طوری که در مورد مسائل پیش آمده بیش از حد تفکر می کنند و در آن غوطه ور می شوند که اینکار در صورتی که مدیریت نشده باشد آن ها را به آرامی به سمت افسردگی سوق می دهد.
- یکی دیگر از دلایل افسردگی این است که فرد مدام به مسائل مربوط به گذشته فکر می کند و مدام گذشته را مرور و یادآوری می کند.
- تنها و رها بودن که به تبع خود تفکر عمیق را به همراه دارد به خصوص هنگام شب که در مورد اول ذکر شده است. تنهایی و خلوت می توانند مفید و سازنده باشند اما اگر با تفکرات منفی و عدم مهارت همراه شود می توانند زمینه ساز افسردگی باشند.
- اختلال در ریتم ۲۴ساعته بدن: بهم ریختگی ریتم شبانه روزی بدن موجب افسردگی می شود. افرادی که شب را بیدار مانده و روزها می خوابند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. افرادی که در شیفت شب کار می کنند یا به سبب شغل شان پرواز های چندین ساعته به کشور هایی دارند که اختلاف ساعت زیادی با محل زندگیشان دارد، در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند.
تفاوت افسردگی در زنان و مردان
دلایل افسردگی در مردان و زنان کمی متفاوت است چرا که ساختار احساسی و هیجانی و مغزشان باهم تفاوت دارد.
یکی از دلایل افسردگی در مردان نگرانی برای آینده است، مردان مدام در ذهنشان افق آینده را ترسیم کرده و در مورد آن تفکر می کنند . همین تفکر که”چه خواهد شد؟ “موجب افسردگی آن ها می شود.
اما مغز زنان معطوف به گذشته است که موجب می شود آن ها مدام رویداد های گذشته را مرور کنند که”چرا این اتفاق افتاد؟” “چرا این کار را انجام دادم؟” این قبیل تفکرات آن ها را به سمت افسردگی سوق می دهد.
پیشنهاد مطالعه: افسردگی و ژنتیک
راهکار های بر هم زدن چرخه افسردگی
- محیط سازنده: قرار گرفتن در محیطی سازنده نظیر محیط های هنری یا انجام عملی سازنده و مفید می توانند موثر واقع شوند. برای مثال شخص می تواند فیلم های مفید ببیند، نقاشی یا نویسندگی کند یا یک ساز موسیقی بنوازد. اینکار موجب می شود فضای ذهنی شما با افکار مثبت تر اشباع شود و فرصتی برای جولان افکار منفی پیش نیاید.
- ایجاد اعتماد به نفس: بررسی کنید که چه چیز هایی به شما انگیزه و امید می دهد، شرکت در محفلی خاص، وقت گذراندن با دوستان، مطالعه کتاب، رفتن به مسافرت، خرید و…می تواند در بهبود حال شما موثر باشد.
- تمرین خوب خوابیدن: برای خوب خوابیدن نیاز به مقدمه چینی مناسب دارید که یکی از آنها کنار گذاشتن گوشی و لپ تاپ ۲ساعت قبل از خواب است، نور آبی موجود در گوشی موبایل و لپ تاپ ریتم خواب شما و امواج مغزی تان را مختل می کند. تنظیم نور و دمای محیط خواب هم در داشتن خواب خوب موثر است.
- تحرکات فیزیکی و فعالیت ورزشی: انجام فعالیت فیزیکی و حرکات ورزشی موجب آزاد سازی سروتونین در مغز شده و از بروز افسردگی جلوگیری می کند.