همه شما در طول زندگی با افراد خسیس ارتباط داشته اید. این افراد از هزینه کردن و خرج کردن دارایی های خود امتناع می کنند. خساست شقوق مختلفی دارد از جمله: خساست در مورد مسائل مالی، وقت و زمان، مسائل علمی و… کسی که در مسائل مالی خسیس است، ثروت اندوزی می کند اما از خرج کردن آن امتناع می ورزد، کسی که در خرج کردن زمان خسیس است، زمان بسیار کمی را با خانواده و دوستان خود سپری می کند و کسی که در زمینه علم خسیس است از اینکه دانسته های خود را در اختیار دیگری بگذارد، اجتناب می کند.
دلایل خساست
تمام این موارد انواعی از خساست هستند که به دو دلیل رخ می دهند.
دلیل اول: معمولا مغز انسان در سنین یک الی سه سالگی به سمت تکامل جهش می کند، مانند جوجه ای که از سن مشخصی پر درمی آورد و می تواند پرواز کند اگر جوجه در این دوره حساس پر در نیاورد دیگر نمی تواند پرواز کند، مغز انسان نیز این چنین است. متاسفانه به دلیل عدم آگاهی و مهارت کافی برخی از والدین نمی توانند کودک را در این سنین حساس به درستی هدایت کنند و همین موجب می شود به جای کمک به درآوردن پر، پرهای کودک را با کارهای نادرست و روش های غلط تربیتی بچینند. با این اتفاق مغز کودک گستردگی و وسعتی را که نیاز است پیدا نمی کند و خود را محدود به یک مسئله تحمیل شده از سوی والدین می کند، در این حالت آزادی، خود مختاری و عملکرد کودک از او سلب می شود.
بنابر دلایل ذکر شده کودکان در سنین یک تا سه سالگی باید آزاد باشند و با چیزی محدود نشوند تا مغزشان قوام و گستردگی لازم را پیدا کند. مسئله حائز اهمیت در این دوره آزاد گذاشتن کودک برای دفع مدفوع است تا کودک دچار محدودیت در دفع ادرار و مدفوع خود نشود از طرفی باید هیچ احساس ضعف و گناهی در او برانگیخته نشود.
والدین باید شرایط را طوری مهیا کنند که کودک متوجه شود که پدیده دفع کردن طبیعی و عادی است به عبارت دیگر والدین باید دفع خود را نیز طبیعی جلوه دهند تا کودک احساس شرم یا گناه نکند اهمیت این موضوع در این است که در صورت اختلال در فرآیند دفع، مغز گستردگی لازم را به دست نمی آورد و یکی از عوارض این اتفاق مسئله خساست است زیرا مغز در محدودیت، حالت دفاعی می گیرد و سعی می کند چیزی را از دست ندهد و همه چیز را جمع کند و نگه دارد مانند نگه داشتن مدفوع و امتناع از دفع آن در نتیجه فرد در آینده تصور می کند باید همه چیز را جمع کند، نگه دارد و از دست ندهد.
در این قسمت به چند نمونه از این افراد می پردازیم:
- افرادی که با وجود سیر شدن، غذا خوردن را متوقف نمی کنند زیرا معتقدند اگر چند قاشق باقی مانده را دور بریزند، اسراف کرده اند.
- افرادی که یخچال شان پر از مقادیر بسیار کم از غذا های مختلف چند روز قبل است.
- افرادی که تمکن خرید اتوموبیل با کیفیت را دارند اما ترجیح می دهند با یک اتوموبیل فرسوده و نا ایمن تردد کنند.
مغز این افراد خود بازدارنده است لذا به سختی می توان آن ها را قانع کرد که کاری که انجام می دهند نادرست است یا به سلامتی شان لطمه وارد می کند.
دلیل دوم: یکی دیگر از علل مهم که زمینه خساست را فراهم می کند فقر و تمکن مالی ضعیف یا ثروت و وضع مالی خوب است، کودکانی که در خانواده های فقیر رشد می یابند و مدام به آن ها گفته می شود که کمتر بخورند، کمتر بخرند و کمتر بپوشند تا مبادا فقیر تر شوند، در آینده بیشتر مستعد خساست هستند. از طرفی خانواده های ثروتمند که مدام قناعت می کنند تا ثروت خود را از دست ندهد نیز زمینه ایجاد مشکل خساست را برای فرزند خود فراهم می کنند.
افراد خسیس مانند انبار دار هستند، برای یک انبار دار مهم نیست که چه جواهرات و چیزهای ارزشمندی داخل انبار قرار دارد، وظیفه او حفاظت از این انبار است نه استفاده کردن از آن. به عنوان مثال فردی که دارایی بسیاری دارد اما اتوموبیل نمی خرد و پیاده تردد می کند.
پیشنهاد مطالعه: روانشناس آنلاین
ویژگی افراد خسیس
- این افراد از شکست خوردن، حرف دیگران و خود اظهاری می ترسند بنابراین دائم خود را سانسور و محدود می کنند لذا به اهدافی که در نظر دارند نمی رسند.
- ویژگی بعدی این افراد این است که بسیار محتاط عمل می کنند، به سادگی دست به انجام کاری نمی زنند و برای گرفتن یک تصمیم تمام جوانب را در نظر می گیرند.
- این افراد حتی در صورت تصمیم گیری و انجام یک کار مدام از پیامد و نتیجه آن می ترسند و با ادامه دار شدن این مسئله دچار شخصیت وسواسی می شوند.
- اشخاص دارای خساست در صورت دعوت کردن مهمان از خوردن و آشامیدن مهمان دچار ناراحتی می شوند.
- این افراد ممکن است به علت دلیل خساست از ازدواج یا فرزند آوری نیز اجتناب کنند زیرا از اینکه همسر یا فرزندان شان از داشته های آن ها سهمی ببرد، نگران می شوند.
- به دلیل اینکه این افراد وجود و نیاز های خود را نادیده می گیرند معمولا نمی توانند در روابط نیز به خوبی عمل کنند. در واقع خساست یکی از پنچ ویژگی منفی در انتخاب زوج است که باید به آن توجه داشته باشید.
- این افراد استرس بالایی دارند و این استرس را به همراه خساست به شما نیز سرایت می دهند به عبارت دیگر یکی از ویژگی های خساست سرایت آن است.
درمان خساست
به منظور درمان این افراد می توان از فنون و تکنیک های درمان شناختی_رفتاری استفاده کرد. در خلل این تکنیک ها توجه این افراد به این مسئله جلب می شود که مجبور هستند روزی تمام چیزهایی که اندوخته اند رها کنند بنابراین بهتر است از آن ها استفاده کافی را ببرند.
گام بعدی در درمان این افراد این است که طعم لذت استفاده از منابع خود را بچشند زیرا این افراد از لذت بردن از داشته های خود اجتناب می کنند و این لذت را به تعویق می اندازند همانطور که در کودکی دفع خود را به تعویق می انداختند. خساست یک آسیب سنگین روانی است که گاها می تواند موجب آسیب های جسمانی نیز بشود بنابراین درمان آن به ارتقا کیفیت زندگی افراد کمک می کند.