افراد بسیار حساس (HSP)

اصطلاح افراد بسیار حساس برای اولین بار توسط روانشناسان الین آرون و آرتور آرون در دهه 1990 معرفی شد. الین آرون در کتاب خود با عنوان “شخص بسیار حساس” که در سال 1996 منتشر شد، به این مفهوم پرداخت و از آن زمان به بعد، علاقه به این مفهوم افزایش یافته است . افراد (HSP) حساسیت عاطفی بیشتری دارند و به محرک‌های خارجی و داخلی مانند درد، گرسنگی، نور و صدا با واکنش قوی‌تری پاسخ می‌دهند. آن‌ها زندگی درونی پیچیده تری را تجربه می‌کنند. این به نوبه خود می تواند باعث شود که افراد با شخصیت های بسیار حساس از اختلالات عاطفی مانند افسردگی و اضطراب با شدت بیش تری رنج ببرند.

ویژگی افراد بسیار حساس

1. افراد حساس (HSP) به محرک‌های مختلف با حساسیت ویژه‌ای واکنش نشان می‌دهند، که نشان‌دهنده پیچیدگی رفتاری آن‌ها است. این افراد بیشتر از دیگران به تفکر تحلیلی و درک مستقیم تمایل دارند که باعث می‌شود آن‌ها بین جمع و در ارتباط با دیگران به خوبی عمل کنند.
2. افراد حساس نیاز به زمان دارند تا تصمیمات خود را بگیرند. این نیاز به زمان به دلیل تمایل آن‌ها به گرفتن بهترین تصمیمات است که بعداً پشیمانی نداشته باشند. بنابراین اگر بخواهید از این افراد خدماتی درخواست کنید، باید در نظر داشته باشید که آن‌ها نیاز به زمان دارند تا بهترین تصمیم را بگیرند.
3. یک ویژگی جالب افراد حساس، استدلال منطقی آن‌ها است. آن‌ها تلاش می‌کنند استدلالات خود را با استدلالات منطقی قوی تطبیق دهند و پس از آن با مقایسه مسائل مختلف تصمیم درست خود را بگیرند. این استدلال منطقی و تلاش برای گرفتن تصمیمات صحیح، یکی از ویژگی‌های مهم افراد حساس است.
4. افراد حساس (HSP) از کارهای آنی و بدون برنامه ریزی که ممکن است منجر به پشیمانی و دردسر شود، فاصله می‌گیرند. آن‌ها نیازمند برنامه ریزی دقیق هستند و اهمیت زیادی به جزئیات می دهند
5. افراد HSP غم‌های خود را به صورت عمیق‌تری پردازش می‌کنند. آن‌ها تمایل دارند مسائل را از زوایای مختلف بررسی کرده و تحلیل نمایند، که ممکن است منجر به تجربه‌ی دردناک‌ترشود.
6. افرادی که ناخودآگاه قوی‌تری دارند، به سمت تحلیل عمیق می‌روند. آن‌ها به جزئیاتی که بسیاری از افراد عادی آن‌ها را نادیده می‌گیرند، توجه زیادی دارند این ویژگی ممکن است افراد را به مسائل خلاقانه‌تری مانند هنر سوق دهد. به عبارت دیگر، در بررسی هنرمندان، رگه هایی از وجود HSP در آن‌ها قابل مشاهده است. توجه به جزئیات و اهمیت دادن به پردازش دقیق جزئیات، باعث می‌شود افراد به سمت شعر، ادبیات، نقاشی، موسیقی و سایر هنرها جذب شوند
7. این افراد به جزئیات کوچک حساسیت زیادی نشان می دهند و می‌توانند به مسائلی که برای بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شوند، توجه کنند. اگر این افراد با اختلالات مواجه نشوند، می‌توانند شاهکارهایی را خلق کنند، اما
8. در صورت وجود اختلالات، ممکن است به مسیرهای متفاوت تری هدایت شوند. این افراد حساس به نگاه، بیان و چهره دیگران اند و در تعاملاتشان با دیگران، به جوانب عمیق‌تر مسائل پی می برند.
9. این افراد به راحتی می‌توانند نقاط ضعف شما را تشخیص دهند و به شما کمک کنند تا بهبودشان ببخشید.
10. این افراد دارای توانایی شنیداری بالا هستند و می‌توانند به شما به صورت همدلانه گوش دهند، در حالی که این مهارت برای افراد عادی بسیار دشوار است. آنها قادرند شما راهنمایی کنند و در مسیر پیشروی شما کمک کنند.
    HSPها افرادی هستند که بسیار حساس و عاطفی هستند. آن‌ها توانایی بالایی در احساس عشق و محبت دارند و به عنوان افراد صادق، راستگو و قابل اعتماد شناخته می‌شوند.
11. به علاوه HSP ها به دلیل حفظ و نگهداری احساسات و افکار درونی خود ممکن است کینه‌های عمیقی را در خود پرورش دهند که به طور ناگهانی و غیرمنتظره به سطح آشکاری برسد. این افراد ممکن است برای مدت زمان طولانی احساسات منفی خود را درون خود نگه دارند و در مواجهه با شخص مورد نظر، این احساسات را بروز ندهند.
12. آن‌ها توانایی خوبی در درک احساسات و تجربیات دیگران دارند و در تعاملات اجتماعی خود رفتارهایی نشان می‌دهند که به درک و همدلی با دیگران کمک می‌کند.
13. افراد HSP به دلیل حساسیت بالایشان، ممکن است مستعد بروز بعضی از بیماری‌های روانی باشند این امر نشان دهنده این نیست که آن‌ها حتماً دچار بیماری روانی می‌شوند، بلکه نشانگر این است که آن‌ها به دلیل حساسیت بالا، ممکن است بیش تر در معرض اینگونه بیماری‌ها قرار بگیرند
14. افراد HSP به دلیل نگه‌داری طولانی‌تر غم و اندوه در ذهن خود، ممکن است سریع تر و بیشتر به استرس، اضطراب و نگرانی مبتلا شوند.
15. افراد بسیار حساس (HSP) به محرک‌های مختلف با حساسیت ویژه‌ای واکنش نشان می‌دهند، که نشان‌دهنده افراط رفتاری آن‌ها نسبت به دیگران است.
16. این افراد بیشتر از قلب واحساسات خود برای هدایت زندگی‌شان استفاده می‌کنند.
17. آن‌ها به دنبال احساسات مثبت درونی هستند و نیاز دارند همواره شاد باشند تا زندگی آن‌ها از لذت برخوردار باشد. به دلیل حساسیت زیاد، این افراد به سرعت از پدیده‌های منفی فرار می‌کنند و آن‌ها را از زندگی‌شان دور می‌کنند.
18. این افراد مسائل را عمیق حس کرده و بیشتر واکنش های احساسی نشان می دهند.
19. افرادHSP ادراکی بوده و اغلب اوقات در فکر فرو می روند تا به درک عمیقی از مسائل برسند.
20. بسیار همدل بوده و تلاش می کنند به دیگران کمک کنند زیرا به سبب احساسات عمیقی که دارند نوعی هم ذات پنداری با دیگران برقرار می کنند.
21. علاقه چندانی به ورزش های گروهی ندارند و بیشتر ورزش های انفرادی را ترجیح می دهند. البته اگر فرد در دوران کودکی حمایت و پشتیبانی والدین را دریافت کرده باشد، می تواند در ورزش های گروهی نیز شرکت کرده و از آن لذت ببرد.
22. این افراد برای تصمیم گیری نیاز به زمان بیشتری دارند زیرا تلاش می کنند تا در تصمیمات خود جنبه های گوناگون را لحاظ کنند و در این مورد با افراد کمال گرا همپوشانی پیدا می کنند. لازم به ذکر است که گاها این تصمیم گیری برای یک فردHSP به قدری دشوار می شود که ترجیح می دهد کاری انجام ندهد.
23. این افراد نکته سنج و ریزبین هستند و دقت زیادی به مسائل جزئی اطراف خود دارند و برای این موضوع انرژی زیادی صرف می کنند.
24. اشخاصHSPبسیار وظیفه شناس و مسئولیت پذیر هستند.
25. رفتار خوبی با دیگران دارند و سعی می کنند سنجیده رفتار کنند تا دیگران را آزرده و ناراحت نکنند.
26. اگر به هر دلیلی از جاده ادب و نزاکت خارج شوند، احساس گناه و ناراحتی می کنند.
27. به سبب حساسیت بیش از حد، در معرض ابتلا به اضطراب و افسردگی قرار دارند و زمانی که در محیطی احساس امنیت نکنند، دچار اضطراب می شوند.
28. از تماشای فیلم های اکشن و ترسناک احراز می کنند.
29. اگر در صورت لزوم وارد کارهای تیمی و گروهی شوند، بسیار موفق عمل می کنند و دلیل این امر همدلی، نکته سنجی و دقت این افراد است.
30. ترجیح می دهند از گفتگو و مصالحه برای حل مشکلات استفاده کنند و از بحث و جدل پرهیز کنند.

پیشنهاد مطالعه: اختلالات خلقی

درصد شیوع HSP در جامعه بشری

بر اساس تحقیقات و بررسی‌های آرون، تقریبا 15 تا 20 درصد از جمعیت انسانی به عنوان افراد بسیار حساس شناخته می‌شوند. این گروه از افراد با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در برابر تحریکات محیطی و درونی با پاسخ‌های شدیدتر و عمیق‌تری روبرو می‌شوند که ممکن است زندگی روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. این شناخت از جامعه افراد بسیار حساس به ما کمک می‌کند تا بهترین راه‌حل‌ها و استراتژی‌ها برای حفظ سلامت روان و روانشناختی این گروه از افراد را شناسایی و پیاده‌سازی کنیم.بین یک سوم تا نیمی از جهان را افراد درون گرا تشکیل می دهند اما لزوما تمام افراد درون گرا و حساسی که درخود فرو رفته اند، HSPنیستند در واقع حدود ۷۰ درصد درون گرایان را افراد HSP تشکیل می دهد به همین علت شناسایی این افراد و کسب مهارت برخورد و رفتار با این افراد اهمیت بسزایی دارد
دکتر آرون در کتاب آرام می گوید افرادی که حساسیت های خاص دارند، بسته به نوع جامعه ای که در آن زیست می کنند، سطح متفاوتی از عزت نفس را تجربه می کنند بدین صورت که اگر جامعه به سبب مدل منش و رفتار این افراد به آن ها بها ندهد، عزت نفسشان دچار‌مشکل می شود.
در جامعه ای که این افراد مکررا جملاتی مانند: خیلی حساس هستی، سعی کن زیاد حساس نباشی و… را می شنوند، دچار مشکلات متعددی می شوند.

آیا HSP یک بیماری روانی است؟

حساسیت پردازش حسی (HSP) یک ویژگی شخصیتی است که توسط دکتر الین آرون و سایر محققان مورد بررسی قرار گرفته است. این ویژگی به افراد قدرت پاسخگویی بیشتر به تأثیرات محیطی، همچون تحریکات مثبت و منفی را می دهد. با این حال، HSP بودن به معنای داشتن اختلالات روانی نیست و باید به عنوان یک ویژگی شخصیتی تکامل یافته در نظر گرفته شود.
افراد بسیار حساس ممکن است توانایی بالاتری در تشخیص علائم خطر داشته باشند که دیگران آنها را نادیده می گیرند. آنها ممکن است با شدت بیش تری به اطلاعات اجتماعی و عواطف دیگران واکنش نشان دهند. به عبارت دیگر، حساسیت پردازش حسی ممکن است افراد را در درک عمیق تر از محیط اطراف و احساسات خود و دیگران کمک کند.
با این حال، لازم به ذکر است که حساسیت پردازش حسی به تنهایی نباید به عنوان یک بیماری یا اختلال روانی تلقی شود. بلکه باید به عنوان یک ویژگی شخصیتی طبیعی در نظر گرفته شود که در برخی شرایط ممکن است مزایا و معایب خود را داشته باشد. این موضوع نشان دهنده اهمیت شناخت و درک بهتر از افراد بسیار حساس است تا بتوان بهبود رضایت زندگی آنها را تسهیل کرد.

پیشنهاد مطالعه: اختلالات اضطرابی

عوامل موثر در بروز HSPچیست؟

عواملی که باعث توسعه حساسیت پردازش حسی در افراد می‌شوند، یک موضوع پیچیده و چند رویه است اما به طور کلیچ تحقیقات نشان می‌دهد که حساسیت بالا ریشه‌های ژنتیکی دارد و برخی از انواع ژن‌های خاص با این ویژگی شخصیتی مرتبط هستند. اما عوامل محیطی نیز ممکن است در این فرآیند نقش مهمی ایفا کنند.
بر پایه شواهد موجود، تجربیات اولیه فرد در دوران کودکی ممکن است بر روی ژن‌های مرتبط با حساسیت پردازش حسی تأثیرگذار باشد. به عبارت دیگر، این تجربیات ممکن است یک اثر اپی ژنتیکی روی ژن‌های مرتبط با حساسیت داشته باشند و باعث توسعه این ویژگی شخصیتی در فرد شوند.
با توجه به این نکات، مشخص است که عوامل ژنتیکی و محیطی همگرایی دارند تا حساسیت پردازش حسی در افراد شکل گیرد. این موضوع نشان از پیچیدگی و تعامل بین عوامل مختلف در توسعه این ویژگی شخصیتی دارد و نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه است.

داشتن والدین خوب برای افرادHSPاهمیت زیادی دارد چرا که نوع واکنش و بازخورد والدین، تعیین کننده میزان عزت نفس، افسردگی و اضطراب در این افراد است از طرفی اگر والدین مدام فرد را به علت حساسیت بیش از اندازه سرزنش کنند، استعدادهای او را سرکوب خواهند کرد البته لازم به ذکر است که حمایت بیش از حد و افراطی در کودکی موجب می شود که این افراد توانایی سازگاری و انطباق با شرایط کنونی را از دست بدهند.

مجموعه سپیداران روان با ارائه خدمات روانشناس آنلاین و حضوری میتواند تشخیص و  راهکار های مناسب را در اختیار شما قرار دهد. جهت مشاوره اولیه رایگان با ما تماس بگیرید.