اضطراب جدایی (Separation anxiety disorder) می تواند منجر به ترس شدید از اتفاقات بد برای افراد مهم زندگی فرد شود. همانند سایر اختلالات اضطرابی، اضطراب جدایی بزرگسالان می تواند عملکرد فرد را در زندگی روزانه تحت تاثیر قرار دهد، اما این وضعیت را می توان با درمان بهبود بخشید. اگر مشکوک هستید که شما یا کسی که دوستش دارید با این اختلال زندگی می کند، با یک متخصص روان مراجعه کنید.
اضطراب جدایی در بزرگسالان در مقابل کودکان
در روند رشد فرد امری طبیعی است، کودک در صورت فراق والدین بخصوص مادر بی تابی کند، بنابراین SAD بخشی از رشد کودکان بین شش ماه تا سه سال است. اما اگر علائم تا اواخر دوران کودکی ادامه یابد، ممکن است کودک به اختلال اضطراب جدایی کودک مبتلا شده باشد.
اضطراب جدایی مختص کودکان نیست و در بزرگسالان نیز وجود دارد.
اضطراب جدایی بزرگسالان می تواند ریشه در دوران کودکی فرد داشته باشد و در صورت عدم درمان در بزرگسالی نیز گریبانگیر فرد شود.
علائم اختلال اضطراب در بزرگسالان مشابه کودکان است. کودکان اغلب، اضطراب جدایی را به صورت ترس یا بی قراری شدید در مورد دوری از والدین یا مراقبان خود بروز می دهند. این موضوع سبب می شود کودک رقبتی برای حضور در جمعی به غیر از خانواده ی خود و بر قراری تعاملات و تجربیات اجتماعی نداشته باشد. این اختلال برای بزرگسالان در قالب فراق از همسر یا فرزندان نمود پیدا می کند و ممکن است مسئولیت ها و عملکرد شغلی و اجتماعی شان را با اختلال مواجه کند.
علائم اضطراب جدایی
افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بزرگسالان هنگامی که از عزیزان خود دور باشند، دچار سطح بالایی از اضطراب شده و گاهی ممکن است حملات پنیک را تجربه کنند.
همچنین ممکن است دچار غمگینی شدید شده یا مشکل در تمرکز پیدا کنند. این افراد حتی از نظر اجتماعی ممکن است گوشه گیر بنظر برسند. در والدینی که مبتلا به این اختلال هستند سبب سختگیری بیش از حد به فرزندان می شود و والدین اجازه نمی دهند فرزندشان از آن ها دور شود. در روابط نیز فرد نمی تواند دوری شریک خود را تاب بیاورد.
سایر علائم رایج عبارتند از:
- فرد از اینکه خود ش یا عزیزانش ربوده یا مجروح یا تهدید به مرگ شوند ترس بسیار شدیدی دارد.
- تردید شدید و مداوم یا امتناع از ترک عزیزان.
- مشکل در خوابیدن دور از عزیزان از ترس اینکه اتفاقی برای او بیفتد.
- حملات افسردگی یا اضطراب مرتبط با هر یک از موضوعات فوق.
- همچنین ممکن است فرد دچار دردهای فیزیکی، سردرد و اسهال همراه با دوره های اضطراب شود.
- برای تشخیص این اختلال، علائم باید عملکرد را مختل کنند و حداقل تا شش ماه ادامه داشته باشند.
علل ایجاد اختلال اضطراب جدایی
محققان علت دقیق این اضطراب را نمی دانند با این حال این نوع اضطراب غالبا زمانی ایجاد مي شود که فرد یکی از عزیزانش را از دست داده یا مجبور باشد خانواده و عزیزان خود را ترک کند.مانند زمانی که فرد برای ادامه ی تحصیل به شهر دیگر انتقال پیدا می کند. اگر در کودکی تشخیص داده شود احتمال اینکه فرد در بزرگسالی هم این اختلال را داشته باشد افزایش می يابد. زیرا ریشه ی این اضطراب همچنان در روان فرد وجود دارد و با آن رشد کرده و به محض قرار گرفتن در این موقعیت ها، علائم اضطراب پدید می آید. بزرگسالانی که خود والدین مستبدی داشته اند، نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.هم پوشانی با دیگر اختلالات
همپوشانی با سایر اختلالات
اختلال اضطراب جدایی بزرگسالان اغلب با اختلالات روانی چون اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال هراس همراه است.
تشخیص اختلال اضطراب جدایی
برای تشخیص این بیماری، درمانگر علائم را بررسی کرده و از معیارهای ذکر شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-V) استفاده می کند. بر اساس DSM-V، یکی از اولین نشانه ها ترس یا اضطراب بیش از حد هنگام جدا شدن فرد از نزدیکانش است. در این اختلال شدت اضطراب و ترس متناسب با سن فرد نیست. بنابراین سن فرد فاکتور مهمی برای تشخیص این اختلال می باشد. علاوه بر این:
علائم در بزرگسالان باید حداقل به مدت شش ماه وجود داشته باشد.
علائم آنقدر شدید است که بر عملکرد و مسئولیت های اجتماعی تأثیر می گذارد.
علائم معطوف به اختلال دیگر نباشد.
درمانگر همچنین ممکن است با اعضای نزدیک خانواده یا دوستان صحبت کند تا اگاهی های لازم جهت تشخیص و کمک به فرد دارای اختلال داده شود. درمانگران صحبت هایی که درمانجو به اشتراک گذاشته است،فاش نمی کنند و فقط در صورتی با آنها صحبت می کنند که درمانجو رضایت داشته باشد.
پیشنهاد مطالعه: اختلالات اضطرابی
درمان اضطراب جدایی
برای درمان اختلال اضطراب جدایی بزرگسالان می‌توان از همان درمان هایی که برای سایر اختلالات اضطرابی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بهره برد. درمانگر ممکن است چند روش درمانی را پیشنهاد کند. معمولا درمان ها به صورت تلفیقی از چند روش می باشد. از جمله درمان های احتمالی عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری (CBT): یک نوع گفتار درمانی است که با ارائه ی راهکار های مرتبط به دنبال تغییر الگو های فکری ناکارآمد و به تبع آن تغییر احساسات و عملکرد فرد می شود.
گروه درمانی: در این مدل از روان درمانی فرد در گروهی از افرادی که با اختلال یکسان حضور دارند قرار می‌گیرد و توسط یک یا چند درمانگر به مسئله درمان می‌پردازند. در این سبک حس همدلی و امنیت را در درمانجویان ایجاد می کند و آنان حس می کنند که تنها نیستند و باعث تعاملات بیشتر می شود و این خود برای درمان کمک کننده است.
مطالعه بیشتر درباره: درمان شناختی رفتاری
خانواده درمانی: در این نوع مشاوره ی روانشناختی که ممکن است تمام اعضای خانواده را دربرگیرد یا شامل افراد خاصی از خانوده باشد، تلاش می شود اختلافات و تعارض هایی که بین اعضا ی خانواده وجود دارد، بر طرف شده و رابطه ی آن ها پیش از قبل تقویت شود. این درمان جز درمان های کوتاه مدت است و ممکن توسط روان شناس، روان پزشک یا مدد کار اجتماعی انجام شود.
رفتار درمانی دیالکتیکی(DBT): تمرکز رفتار درمانی دیالکتیکی بر شناسایی عواطف، رفتار های مخرب و نقاط ضعف فرد است. بعد از شناخت الگو های منفی به تغییر آن ها در جهت مثبت پرداخته می شود.
دارو درمانی: داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، بوسپیرون (BuSpar) یا بنزودیازپین ها می‌تواند برای درمان این اختلال مورد استفاده قرار گیرد.