جایگاه خشم و عصبانیت

جایگاه خشم و عصبانیت در مغز
جایگاه خشم و عصبانیت در مغز به چه شکل است و چه دلایلی دارد؟
موضوع temperament یا استعداد طبیعی واکنش های تند ، گاهی به صورت ژنتیکی از بدو تولد همراه انسان است .
حال این سوال ایجاد میشود که ایا اگر فرد دارای این کد ژنتیکی باشد لزوما پرخاشگر وعصبی است و واکنش های تند و سریع از خود نشان میدهد ؟ درپاسخ به این سوال باید گفت که خیر؛ لزوما این طور نیست .
رفتار و تربیت فاکتور بسیار مهمی در فعال یا غیر فعال شدن کدهای ژنتیکی است ؛تربیت سالم این استعداد ژنتیکی را در حالت کمون نگه میدارد .
این کدهای ژنتیکی ممکن است به وسیله ی یادگیری نیز فعال شوند ؛به واسطه ی رفتار تند وتیزی که کودک از والدین خود میبیند و می اموزد .
فاکتور دیگری که در فعال شدن این موضوع نقش دارد حوادث و رخداد های اوایل دوران کودکی است .اتقاقات دوران کودکی ممکن است باعث ایجاد بیم و هراس در فرد شود و یکی از پایه های خشم و عصبانیت همین فاکتور بیم و هراس می باشد.
بخشی از مغز ما به نام لیمبیک سیستم که بین انسان و حیوان مشترک است و جایگاه عواطف و هیجانات ماست دارای قسمتی است به نام آمیگدال .آمیگدال قسمت اورژانسی بدن ماست ،به نوعی بقای بشر مرهون این قسمت از مغز است و هنگام خطر به فرد کمک میکند .
در بین کودکانی که عصبانیت مزمن دارند یا در خانواده هایی هستند که در معرض اسیب اند مانند خانواده های پرتنش یا درگیر اعتیاد ،بخش آمیگدال مغز دائم در حال فعالیت است ،به عبارتی بخش هایی از مغز که دائم دستور فرار و محافظت و دفاع میدهند به جهت کثرت کار ورزیده میشوند و بخش های دیگر نسبت به آمیگدال ضعیف تر میشوند .
امیگدال عضو حیاتی بدن ماست ؛ زیرا اعلام خطر ، فرار و حمله میکند به همین دلیل به این کودکان overactive amygdala می گویند یعنی کودکانی که قسمت اورژانسی رفتارشان خیلی فعال است.
حال به بررسی هیپوکامپوس در مغز می پردازیم ؛ساختار فیزیولوژیک هیپوکامپوس شبیه اسب دریایی ست و ریشه این کلمه نیز یونانی و به همین معناست .هیپوکامپوس به نوعی مخزن حافظه ی انسان هاست که فایل های مرتبط با حافظه درانجا دسته بندی و نگه داری میشود .این قسمت از مغز تجربیات ما را از اعوان کودکی تا هنگام مرگ بایگانی میکند .هیپوکامپوس قسمت خاکستری مغز است که بالای قسمت حیوانی مغز قرار دارد و ان را میپوشاند .
در قسمت پیشانی بخشی وجود دارد که مرکز فرماندهی مغز ماست به عبارت دیگر مرکز تحلیل و بررسی و صدور فرمان به عهده ی این ناحیه از مغز است ؛این قسمت از پیشانی مغز ما به نوعی ترمز های رفتاری مارا دربر دارد .
به عنوان مثال هنگامی که حرکت نسنجیده ای را میخواهید انجام دهید این قسمت از مغز تحلیل کرده و به صورت ترمز عمل میکند.
افرادی که این قسمت از پیشانی مغزشان بهتر عمل میکند نسبت به افرادی که دارای ضعف در این قسمت هستند خوددار تر و دارای طمانینه ی بیشتری هستند .
اگر فردی دارای اختلالی در این قسمت از مغز باشد هنگام عصبانیت کنترل و ترمزی در رفتارهایش وجود ندارد به عنوان مثال کتک میزند، زیرا کنترلی روی دست و پای خود ندارد یا فحاشی میکنند زیرا زبانشان در اختیارشان نیست و وارد بخش حیوانی مغز میشوند.
به محض اینکه محرکی برای عصبانیت رخ میدهد این قسمت از مغز شروع به بررسی میکند وبا بخش هیپوکامپوس و سایر قسمت های مغز ارتباط گرفته و تصمیم گیری میکند که چه واکنشی را نشان دهد.
انسان هایی که در قسمت پیشانی مغز ترمز خوبی دارند در مقابل ان محرک ها صبورترند و در قسمت های مختلف مغز، پیام را بررسی میکنند ؛ اما انسان هایی که قسمت جلویی مغز درست کار نمیکند بلافاصله موضوع را تبدیل به عکس العمل فیزیکی میکنند ؛ این افراد به قسمت های مختلف مغز فرصت مشورت و تصمیم گیری نمیدهند .
در افرادی که مشکل ژنتیکی دارند این ژن ها خود به خود در فرستادن پیام از ناحیه ای به ناحیه ی دیگر اختلال ایجاد میکنند بنابراین این افراد خیلی سریع واکنش نشان میدهند و عصبانی میشوند .
الکل و مواد مخدر هم روی قسمت هایی از مغز تاثیر میگذارد و رفتارهای انسان را تبدیل به رفتارهای خشنی میکند.
اپیوئیدها انسان را ارام میکنند به عنوان مثال افرادی که تریاک مصرف میکنند به دلیل اینکه روی مغز انها تاثیر میگذارد خوش اخلاق و خوش صحبت میشوند اما این اثرات دائم نیست و به محض اینکه تاثیر آن از بین رفت دچار اختلال شدیدتری میشوند و اضطراب ، استرس ، خشم و هیجانات کاذب با شدت بیشتری بازمیگردند واین شدت و حدت نسبت به اعتیاد هرکس متفاوت است ؛به همین دلیل است که افراد معتاد با کوچک ترین محرکی از کوره به در میروند زیرا مغز انها قادر به تحلیل کردن نیست .
در خانواده هایی که پدر و مادر اهل فحاشی و دادو بیداد کردن هستند یکی از عارضه هایی که برای کودک انها رخ می دهد این است که سلسله اعصابی که در حال ارتباط گیری هستند و براساس تجربه تکمیل میشوند ،دچار اختلال شده و این اغاز فاجعه است و کودکانی که در این خانواده ها رشد میکنند شبیه والدین خود میشوند و این فرایند نسل به نسل منتقل میشود .
قسمت هایی از مغز که مربوط به حیات و بقاست (فرار کردن ،حمله ،توحش و….) در کودکان این خانواده ها فعال تر میشوند زیرا براساس تجاربی که از کودکی در این خانواده ها کسب کردند ارتباط بین سلول هایی که مربوط به بقاست بیشتر برقرار میشود و ارتباط بین سلول های مربوط به حرمت نفس ، مناعت طبع ، ارامش ، هنر و… که در جهت مثبت هستند کمرنگ تر میشود وگاها بخشی از این سلول ها از بین میروند و قابل ترمیم نیستند .